تاثیراستخراج معادن بر وضعیت اجتماعی آبخیزنشینان حوزه آبخیز خطیرکوه، شهرستان سوادکوه

بشر همواره در طول تاریخ برای رفع نیازهای خود از منابع طبیعی استفاده کرده است و با توجه به رشد روز افزون جمعیت، افزایش نیازهای بشری و محدودیت شدید منابع، بایستی از منابع، بهینه استفاده کرد. در چنین شرایطی باید به فکر ارائه ی راه حل هایی بود تا از منابع محدود و کمیاب به نحو مطلوب بهره برداری شود. معدنکاری مواد لازم برای حیات و پیشرفت بشر را فراهم می کند. هرچند بعضا مشاهده می شود که معدنکاری موجب مشکلات اجتماعی و زیست محیطی است اما ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه، برای پیشرفت خود ناچار به توسعه معادن است. معدن کاری به عنوان فرصتی ایده آل برای تولید ثروت پایدار در جوامع مختلف محسوب می گردد. با این وجود، نقشی انکارناپذیر در تخریب محیط زیست و زندگی اجتماعی ایفا می کند. بنابراین، همواره درک صحیح تعامل بین یک پروژه معدنی و جامعه محلی به منظور افزایش اثرات مثبت و کاهش اثرات منفی فعالیتهای معدنکاری الزامی است. تحلیل اثرات اجتماعی، راه کاری برای مدیریت اثرات اجتماعی پروژه های معدنی است که در آن، شناسایی، تجزیه و تحلیل اثرات بالقوه یک فعالیت یا توسعه پیشنهادی برای محیط زیست به منظور توصیه اقدامات لازم جهت دستیابی به اهداف مستقیم و غیرمستقیم توسعه پایدار و کاهش اثرات منفی آن حائز اهمیت می باشد. هدف از این مقاله، بررسی تاثیر استخراج معادن بر وضعیت اجتماعی آبخیزنشینان حوزه آبخیز خطیرکوه است. به منظور انجام تحقیق پرسشنامه ای در اختیار 70 نفر از افراد محلی روستاهای برنت، امافت، کمرپشت و دوآب، کارکنان وکارشناسان معدن،کارشناسان منابع طبیعی و اساتید دانشجویان قرار گرفت که وضعیت اجتماعی زندگی این آبخیزنشینان به روش SOWT محاسبه و شاخص های اجتماعی این افراد مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که معدن کاری برایجاد و تقویت موسسات اداری و مدیریتی در سطح مناطق روستایی و بهسازی کالبدی- فیزیکی مساکن روستایی موثر بوده ولی موجب آثار منفی ازجمله عدم رضایت جامعه محلی و توزیع ناعادلانه و تمرکز منافع حاصل از معادن در دست سرمایه گذاران و نهاد های دولتی و نخبگان شده است.

Keywords:

آبخیزنشینان , استخراج معادن , اثرات اجتماعی , حوزه خطیرکوه , مدل SWOT