شناسایی عوامل مرتبط با چاقی کودکان پیش دبستانی شهر سراب از دیدگاه مادران: یک مطالعه کیفی

زمینه و هدف: با توجه به گسترش چاقی در جوامع امروزی و گستردگی عوامل مرتبط با چاقی، نیاز به درک این عوامل برای ارائه ی راهکار موثر جهت کنترل چاقی و پیشگیری از بیماری های مرتبط با آن احساس می شود. رفتارها و نگرش والدین بر پیامد بهداشتی کودکان تاثیرگذار است. دانش ما در مورد نحوه تفکر والدین نسبت به عادات تغذیه ای و فعالیت بدنی کودکان در ارتباط با چاقی محدود است. در این مطالعه به بررسی علل و عوامل مرتبط با چاقی کودکان از دیدگاه مادران پرداخته است.روش کار: این مطالعه به صورت کیفی و با روش تحلیل محتوا انجام شد. در مرحله ی اول پژوهش به 4 مرکز پیش دبستانی جهت اندازه گیری قد و وزن کودکان مراجعه شد و محدوده ی وزن آنها بر اساس جداول سازمان جهانی بهداشت مشخص گردید. کودکانی که وزن آنها بالای صدک 50 نسبت به سن و جنس بود برای ورود به مرحله ی بعدی انتخاب شدند. در مرحله بعدی مصاحبه با مادران کودکان در معرض خطر چاقی، به روش نیمه ساختار یافته، انجام شد و تحلیل نتایج مصاحبه ها با روش تحلیل محتوای کیفی انجام گرفت. تکنیک گروه اسمی به منظور اولویت بندی کدهای به دست آمده استفاده شد.یافته ها: بر اساس نتایج مصاحبه ها و تحلیل محتوا، عوامل مرتبط با چاقی کودکان از دیدگاه مادران در چهار طبقه شامل فعالیت بدنی کم، حساسیت درک شده پایین، عادات غلط کودکان و عوامل ژنتیکی دسته بندی شدند. در مرحله اولویت بندی با روش گروه اسمی، مادران مهم ترین عوامل مرتبط با چاقی کودکان را شامل بازی های کامپیوتری، مصرف فست فود و تنقلات، کم تحرکی به دلیل تک فرزندی و نداشتن هم بازی، سردی هوا برای بازی یا پیاده روی، باورهای مادران و راحت طلبی می دانستند.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که ماردان از عوامل مرتبط با چاقی کودکان آگاهی داشتند ولی کودکان خود را در معرض چاقی نمی دانستند و در مورد عواقب چاقی کودکی احساس خطر نمی کردند. بنابراین نیاز است آموزش هایی در زمینه ی اهمیت چاقی کودکان و میزان وزن مناسب آنها به مادران ارائه شود و نیز اقداماتی در جهت افزایش حساسیت درک شده ی آنها انجام گیرد. نتایج این پژوهش می تواند در طراحی مداخلات خانواده محور و والد محور جهت کنترل چاقی کودکان بسیار کمک کننده باشد.

Keywords:

چاقی کودکان , پیشگیری از چاقی , تحلیل محتوا , مطالعه کیفی