نقش قطع شدگی های رودخانه کرخه بر فعال شدن مناطق مستعد برداشت گردوغبار در جنوب غرب استان خوزستان

طوفان گردوغبار از پدیده هایی است که استان خوزستان را در سال های اخیر با مشکلات متعدد زیست محیطی و انسانی مواجهساخته است. این طوفان ها علاوه بر منشاء خارجی دارای منشاء داخلی نیز می باشند که با شناسایی آنها می توان راهبردهایمناسبی را برای مقابله اتخاذ نمود. از میان منشاءهای داخلی گردوغبار شاید محیط های رسوبی رودخانه ای دیرینه مانند دشت هایسیلابی و کانال های متروکه کمتر مورد توجه قرار گرفته باشند؛ بنابراین تحقیق پیشرو با هدف شناسایی محیط های رسوبیرودخانه ای دیرینه و نقش تغییرات آن در توسعه مناطق مستعد گردوغبار انجام شده است. بدین منظور ابتدا با جمع آورینقشه های توپوگرافی 1:25000 و تصاویر ماهواره ای لندست و IRS مربوط به سالهای 1998، 2002 و 2006 محدوده موردمطالعه حاشیه غربی رودخانه کرخه از شهرستان عبدالخان تا تا تالاب هویزه (هورالعظیم) مشخص گردید. سپس با برداشت نقاطکنترل زمینی و پردازش تصاویر ماهواره ای مانند امتزاج باندها و بارزسازی مکانی شواهد ژئومورفولوژیکی محل کانال های متروکه،محل قطع شدگی و محیط های رسوبی رودخانه تعیین گردید. سپس با استفاده از نقشه محدوده های بحرانی برداشت ذراتگردوغبار داخلی در استان خوزستان، ارتباط محل های قطع شدگی با کانون های برداشت مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج نشان داد؛زیرمحیط های رسوبی رودخانه ای اعم از دشت های سیلابی، کانال وکانال متروکه در طول سال های متمادی دچار تغییر و تحولشده است. به طوریکه پدیده قطع شدگی در محدوده مورد بررسی چندین بار اتفاق افتاده است. نتیجه چنین پدیده ای توسعهدشت های سیلابی متروکه و مستعد با حداقل مقاومت در مقابل فرسایش بادی شده است.

Keywords:

رودخانه کرخه , محیطرسوبی , خوزستان , گردوغبار