قابلیت انتقال ژن مقاومت به ریزومانیا از ارقام و توده‪هایی با ساختار ژنتیکی وسیع به رگه‪های چغندرقند

به منظور انتقال مقاومت به بیماری ریزومانیا از ارقام تجاری به رگه های چغندرقند، در سال 1386 تلاقی بین 11 رقم تجاری مقاوم به بیماری های مهم چغندرقند به‪عنوان والد گرده افشان با بوته های نرعقیم موجود در دو لاین تیپ O دارای ژن های خودباروری(231 و 261) به‪عنوان والد مادری انجام شده و تعداد 299 تک بوته هیبرید برداشت گردید. والدهای پدری و مادری براساس تعداد تک بوته هیبرید تولید شده در داخل ایزوله با یکدیگر مقایسه شدند. هیبریدهای تولید شده در شرایط مزرعه آلوده به ریزومانیا از نظر شاخص زردی برگ ها و درصد آلودگی به بیماری ریزومانیا ارزیابی شدند. بین تعداد تک بوته هیبرید برداشت شده از والدین مادری، اختلاف زیادی وجود نداشت. والدمادری 261 با 2/54 درصد، تعداد هیبرید بیشتری را در مقایسه با والد مادری 231 با 8/45 درصد، دارا بود. ولی والدین گرده‪افشان ها از نظر تعداد تک بوته هیبرید برداشت شده با یکدیگر اختلاف زیادی داشتند. تک بوته های برداشت شده همچنین از نظر تعداد هیبرید مقاوم تولید شده نیز مقایسه شدند. بین تعداد هیبرید مقاوم حاصل از والدین مادری اختلاف زیادی وجود نداشت، اما والدین گرده‪افشان ها از نظر تعداد هیبرید مقاوم به‪دست آمده از آن‪ها با یکدیگر اختلاف زیادی داشتند، به‪طوری‪که بیشترین تعداد هیبرید مقاوم براساس نمره زردی برگ مربوط به نتاج حاصل از والد گرده‪افشان رقم شماره هفت به‪میزان 0 8/80 درصد و کم‪ترین تعداد هیبرید مقاوم بر این اساس مربوط به نتاج حاصل از والد گرده‪افشان شماره هشت با صفر درصد بود. بالاترین تعداد هیبرید مقاوم بر اساس درصد آلودگی به ریزومانیا در ریشه (70/57 درصد) به هیبریدهای حاصل از والدگرده‪افشان شماره هفت و کمترین تعداد هیبرید مربوط به نتاج حاصل از والدهای گرده افشان دو، هشت، نه و 11 بود. تعداد هیبریدهایی که از والدهای گرده‪افشان یک، سه، چهار، پنج، شش، هفت و10 به‪دست آمدند، نیز قابل‪توجه بود. بنابراین، این هیبریدها در تلاقی با رگه‪های تیپ O پتانسیل بیشتری را در تولید نسل‪های در حال تفکیک برای انتقال ژن‪های مقاوم خواهند داشت. بین تک بوته های هیبرید برداشت شده والدین مادری 231 و 261 از نظر نمره زردی برگ ها و شاخص بیماری ریزومانیا اختلاف زیادی مشاهده نشد ولی اختلاف آن‪ها با شاهدهای مقاوم و متحمل در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. اما بین11 والدگرده‪افشان از نظر نمره زردی برگ‪ها و درصد آلودگی به بیماری ریزومانیا اختلاف معنی داری در سطح پنج درصد وجود داشت، به طوری که کم‪ترین نمره زردی و درصد آلودگی به ریزومانیا در بین گرده‪افشان‪ها مربوط به رقم شماره هفت و بیشترین آن مربوط به رقم‪های شماره هشت و نه بود.

Keywords:

انتقال مقاومت , توده , هیبرید , چغندرقند , رگه , ریزومانیا , شاخص آلودگی , لاین