مطالعه ارتباط صفات زراعی با ویژگی های مرفولوژیک ریشه و تعیین صفات موثر بر عملکردریشه و عیارقند در ژرم پلاسم منوژرم چغندرقند

به منظور تعیین مهم ترین صفات موثر بر عملکردریشه و عیارقند در ژرم پلاسم منوژرم چغندرقند، تعداد 75 هیبرید F1 منوژرم در سه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1383 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه شهید عبدالرسول مطهری در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این بررسی صفات عملکردریشه، طول ریشه، قطر ریشه، ارتفاع طوقه، قطر طوقه، عیار قند، نیتروژن آلفا آمینو، سدیم، پتاسیم، نسبت های سدیم به پتاسیم، پتاسیم به عیارقند، نیتروژن به عیارقند، هم چنین ضریب قلیائیت، عملکرد شکرسفید، قندملاس، شکر قابل استحصال، عملکردشکر، یکنواختی ریشه، نمره رشد و راندمان استحصال اندازه گیری و برآورد شدند. تجزیه واریانس به صورت مستقل در هر آزمایش انجام و از میانگین تیمارها برای تجزیه های آماری استفاده شد. تجزیه عاملی به روش مولفه های اصلی، کل صفات مورد مطالعه را به سه عامل عیارقند خالص، عملکردریشه و قند و خصوصیات ظاهری ریشه تقسیم نمود. در تجزیه رگرسیون مرحله ای برای عملکردریشه به عنوان متغیر تابع و سایر صفات به عنوان متغیرهای مستقل به ترتیب عملکردشکر، عیارقند، عملکرد شکرسفید، ضریب قلیائیت، قطر ریشه و ارتفاع طوقه به عنوان مهم ترین صفات شناسایی شدند که اثرات عملکردشکر، شکرقابل استحصال و قطر ریشه در عملکردریشه مثبت بود. هم چنین صفات مهم تعیین کننده عیارقند به ترتیب شکرقابل استحصال، نسبت سدیم به پتاسیم و راندمان استحصال بودند. در نهایت تجزیه همبستگی کانونیک نشان داد که با افزایش طول و قطر ریشه و کاهش قطر طوقه، میزان ناخالصی های ریشه کاهش می­یابد.

Keywords:

تجزیه به عامل ها , تجزیه رگرسیون مرحله ای , تجزیه همبستگی کانونیک , چغندرقند , صفات زراعی , مرفولوژی ریشه , منوژرم