استخراج یک آلکالویید استروییدی از بوکسوس هیرکانای ایرانی

سابقه و هدف: بوکسوس هیزکانا (Buxus hyrcna) یکی از گونه های جنس بوکسوس است. گونه های جنس بوکسوس به عنوان منابع آلکالوییدهای استروییدی و دارای فعالیت بیولوژیک شناخته شده اند. افزون بر این در طب سنتی از عصاره های گونه های جنس بوکسوس برای درمان تب های مالاریایی مقاوم به گنه گنه و دردهای روماتیسمی و نقرس و نیز بیماری های پوستی استفاده می شود. این فعالیت بیولوژیک و خواص درمانی مارا بر آن داشت تا به منظور استخراج ترکیبات یک آلکالویید استروییدی، نمونه هایی از این گیاه را که در اطراف نوشهر واقع در شمال ایران جمع آوری شده بود، مورد بررسی فیتوشیمیایی قرار دهیم.مواد و روش ها: تحقیق به روش EXPLORA TORY انجام شد. گیاه جمع آوری شده در هوای آزاد بدون استفاده از نور و گرمای زیاد خشک گردید. و توسط آسیاب برقی به صورت پودر نرمی درآورده شده که در نهایت با استفاده متانل به روش ماسراسیون عصاره گیری و تغلیظ گردید. آزمایش های مختلف نشان داد که عصاره متانلی حاوی آلکالوییدها، فلاونوییدها، ترپنوییدها و ساپرونیدها بود. به منظور استخراج آلکالوییدها، عصاره متانلی ابتدا با اسیدکلریدریک 5% تا 2=pH اسیدی گردید و توسط کلروفوم به دو فاز کلروفومی و آبی تبدیل شد. آزمایش نشان داد که فاز کلروفرمی حاوی مواد غیرآلکالوییدی بود. فاز آبی باقی مانده با افزودن آمونیاک تا 9=pH قلیایی گردید و به دنبال آن به وسیله کلروفرم مورد استخراج قرار گرفت. تست دراژندرف نشان داد که فاز کلروفرمی حاوی مواد آلکالوییدی بود. کروماتوگرافی ستونی فاز کلروفرمی، ماده ناخالصی را جدا ساخت که بعدا به وسیله کروماتوگرافی دو بعدی روی لایه های نازک خالص سازی شد.

Keywords:

بوکسپی , سیکلومیکروبوکسین , آلکالویید استروییدی