بازشناسی ساحت وجودی فطرت به عنوان سامانه معرفتی معمارمسلمان در خلق اثر معماری و شهرسازی اسلامی (با تکیه بر آموزه های دینی و قرآنی)

سیستم یا نظام فطری معمار مسلمان به عنوان نظام معنادار درونی در ادراک و خلق اثر جایگاه ویژهای دارد وازآنجا که در روابط کالبد معماری و هنری و تعامل آنها با محیط، نظام عینی کارکرد مناسبی دارد؛ ولی درتعاملی که معمار و مخاطب با اثر برقرار می کنند، نظام فطری کارایی دارد. حقیقت در شناخت شناسی و جایگاهاندیشه دینی به عنوان یک نگرش کلی در نظام فطری انسان مطرح است. به عبارتی آنچه نظام معناداری را در هرحوزهای از دانش ایجاد می کند؛ برگرفته از فطرت انسان است. ازاین جهت نظام فطری در دین اسلام مولفه هایی رابرمی تابد که با شناخت و ایجاد ارتباط بین آن ها می توان معماری را در جهت تحقق یک هدف متعالی که همانحیات طیبه و احسان است، سوق داد. با تعریف و شناخت مولفه های قرآنی به عنوان اجزای نظام فطری، رابطهمعنادار و به هم پیوسته آن ها را در حوزه معماری و شهرسازی تبیین نماید. ازآنجاکه هدف از پژوهش حاضر برمولفه های دینی استوار گردیده است؛ اما واژه نظام واژهای است که بر اساس روش شناسی علمی غربی به نامسیستم مطرح گردیده است که لازم است که ابتدا این واژه از جهت نگرش غربی تعریف گردد و سپس تطبیقآن با مفهوم نظام در اسلام و به تبع آن نظام فطری اسلامی مطرح گردد و یا به عبارتی تلاش شده است با تعریفو شناخت مولفه های قرآنی به عنوان اجزای نظام فطری، رابطه معنادار و به هم پیوسته آن ها را در حوزه معماری وشهرسازی تبیین نماید و با روش کیفی، نقش مولفه های دینی در اندیشه نظام مدار معماری و شهرسازیمشخص گردیده تا وصول به غایت و کارکرد حیات طیبه و درنتیجه حسن (زیبایی) در معماری و شهرسازیاسلامی امکان پذیر گردد.

Keywords:

نظام فطری , معماری , شهرسازی , حیات طیبه , احسان