تعیین گرادیان های عمده ی محیطی در جوامع گیاهی مرتعی با استفاده از شاخص تنوع بتا (مطالعه ی موردی: مراتع چهار باغ استان گلستان)

تنوع زیستی از مفاهیم ارزشمند در بوم شناسی و مدیریت پوشش گیاهی است. یکی از سطوح تنوع زیستی تنوع بتا است. هدف از این تحقیق تشخیص گرادیان به وسیله ی تغییرات تنوع بتا است. در منطقه-ی مورد مطالعه نمونه برداری از پوشش گیاهی با استفاده از 536 واحد نمونه برداری به صورت کاملا تصادفی صورت گرفت. جهت شناسایی گرادیان های عمده، واحد های زیست محیطی اولیه با تلفیق نقشه-های پایه (شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا) استخراج گردیدند. تنوع آلفا، بتا و گاما در واحدهای زیست محیطی با استفاده از شاخص شانون محاسبه شد. با توجه به تغییرات تنوع بتا، بیشترین میزان تغییرات از واحد زیستی ارس، گون سفید به چمن پیازک دار، هزار خار نکارمنی است (83/1). این گرادیان به عنوان گرادیان غالب منطقه تحت عنوان گرادیان ارس-گراس شناسایی شد. نتایج نشان می دهد از نظر ترکیب شاخص تنوع بتا برای تفکیک جوامع گیاهی کارآیی و قابلیت خوبی دارد. با محاسبه ی تنوع بتا با قاطعیت بالا می توان تنوع، شباهت و عدم شباهت بین جوامع را تفسیر و گرادیان های عمده ی موجود در منطقه را اولویت بندی نمود.

Keywords:

تنوع بتا , گرادیان , ترکیب گونه ای , واحد زیست محیطی , تغییرات