اثر زمان هرس ریشه بر زنده مانی و رشد نهال های ریشه لخت (0+1) بلندمازو در دوره های مختلف آبیاری

سابقه و هدف: بلندمازو یکی از مهم ترین درختان جنگلی شمال ایران است که در عرصه های تخریب شده ی رویشگاه طبیعی در سطح وسیعی جنگل کاری می شود. باتوجه به ریشه دوانی عمیق نهالهای بلندمازو در بستر نهالستان، هرس ریشه نهالهای ریشه لخت این گونه امری اجتناب ناپذیر تلقی می شود. تحقیقات چندی در ارتباط با هرس ریشه بلندمازو توسط محققانی مانند قلیچ خانی و همکاران، 2005 و ثاقب طالبی و همکاران، 2009) انجام شده است، اما تاکنون نقش دوره های آبیاری روی عملکرد نهال آن که هرس ریشه شده باشد گزارش نشده است. تحقیق حاضر در پی بررسی همزمان اثر زمان هرس ریشه و دوره آبیاری بر رشد و زنده-مانی نهالهای ریشه لخت بلندمازو در نهالستان می باشد. مواد و روشها: تحقیق حاضر در نهالستان قرق استان گلستان صورت پذیرفت، طوری که با استفاده از طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار تاثیر زمان هرس ریشه (شاهد، اوایل تابستان و اواخر تابستان) به وسیله تیغه افقی متصل به تراکتور و دوره آبیاری (2، 4 و 6 روز یکبار) به صورت جویچه ای بر راندمان تولید و ویژگی های رویشی نهال های ریشه لخت بلندمازو مورد بررسی قرار گرفت و در پایان فصل رویش زنده مانی و ویژگی های رویشی نهال ها ثبت و با استفاده از فنون آنالیز واریانس تک متغیره و مقایسه میانگین ها به روش دانکن در سطح احتمال خطای 5 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد، دوره آبیاری بر وزن خشک ریشه و شاخص کیفیت نهال تاثیر معنی داری داشت طوری که بیشترین مقدار وزن خشک ریشه و شاخص کیفیت نهال در دوره آبیاری 6 روزه مشاهده شد. همچنین هرس افقی ریشه افزایش معنی داری در حجم ریشه، طول ریشه، قطر ریشه، سطح ریشه، وزن خشک ریشه و شاخص کیفیت نهال ها بوجود آوردند. علاوه براین نتایج نشان داد، هرس ریشه در اوایل تابستان تحت دوره آبیاری 6 روز یکبار و هرس ریشه در اواخر تابستان تحت دوره آبیاری 4 روز یکبار تیمارهای مناسب برای پرورش نهال بلندمازو در منطقه مورد مطالعه می باشند. نتیجه گیری: بر اساس یافته های تحقیق حاضر می توان اظهار داشت به منظور پرورش ریشه و ارتقاء کیفیت نهال های بلندمازو توجه به هرس افقی ریشه در نهال های ریشه لخت در نهالستان امری ضروری به شمار می رود. زیرا هرچه شبکه ریشه ای نهال متراکم، گسترده و بیشتر باشد، قابلیت جذب آب و قدرت جذب مواد غذایی توسط آن نیز افزایش می یابد و در نتیجه نهال کاشته شده در عرصه جنگل کاری بهتر می تواند شرایط دشوار محیطی را تحمل نموده و مستقر گردد.

Keywords:

بلندمازو , دوره آبیاری , هرس ریشه , کیفیت نهال , زنده مانی