حضور اعراب در ایران و دوام این حضور تا حدود سه قرن در این سرزمین، تاثیرات فوق العاده ای بر زبان و ادبیات
ایرانیان و اعراب گذاشته است. در ایران پیش از اسلام انواع زبانها، مذاهب، عقاید و خطها رایج بود و قدرت اصلی ادبیات در اختیار دربار و ابزار آن یعنی خط و زبان پهلوی قرار داشت؛ اما با حضور اعراب و از بین رفتن دربار ساسانی و جایگزین شدن خط آسان عربی، این خط و زبان به تدریج از رونق افتاد و با گذشت زمان و طی حدود پنج قرن از بین رفت.
ایرانیان در قرون نخست هجری برای حفظ و فرهنگ خود تلاشهای فراوانی کردند که ثمره نهایی آن ایجاد وحدت زبانی بود که خط عربی نیز ابزار مناسبی برای رشد و رواج آن شد. در این پژوهش نقش
ایرانیان در زمینه های قرائت و تفسیر، علم حدیث و روایت، جوامع حدیث در عصر عباسی، ادبیات، نحویان معروف دوره عباسی، فقه و فقاهت، کلام،
فلسفه و حکمت، فیلسوفان مشهور ایرانی در دوره ی عباسی، عرفان و تصوف، مشهورترین عرفای ایرانی الاصل،
تاریخ و جغرافیا و معروفترین مترجمان دوره عباسی بخوبی بیان شده است.