اثر همزمانی نرخ تخمیر شکمبه ای بر ساخت پروتئین میکروبی، تعادل نیتروژن و عملکرد رشد بره های نر پرواری لری

چکیده سابقه و هدف: همزمان سازی نرخ تخمیر شکمبه ای کربوهیدرات ها و پروتئین خام روشی برای افزایش ساخت پروتئین میکروبی، افزایش بازدهی نیتروژن، کاهش دفع نیتروژن ادراری و بهبود عملکرد حیوان است. این پژوهش برای ارزیابی اثر همزمان سازی نرخ تخمیر شکمبه ای کربوهیدرات و پروتئین بر مصرف خوراک، قابلیت هضم، فرآورده های تخمیر شکمبه ای و عملکرد رشد بره های نر پرواری تغذیه شده با جیره های پرکنسانتره با ساختار و ترکیبی مشابه انجام شد. مواد و روش ها: سه جیره با انرژی و پروتئین خام یکسان اما با شاخص همزمانی متفاوت شامل 59/0، 73/0 و 87/0 که با استفاده از فراسنجه های تجزیه پذیری ماده آلی و پروتئین خام اقلام خوراکی جیره ها محاسبه شده بودند، برای بره های نر پرواری تنظیم شدند. اثرات شاخص همزمانی جیره ها با استفاده از 21 راس بره نر لری با میانگین وزن 38/3±79/25 کیلوگرم برای 95 روز (14 روز عادت پذیری و 81 روز دوره اصلی) در قالب طرح کاملا تصادفی با 7 تکرار بررسی شدند. خوراک مصرفی و باقیمانده آن روزانه اندازه گیری شد. قابلیت هضم ظاهری با استفاده از نشانگر خاکستر نامحلول در اسید تعیین شد. افزایش وزن بره ها برای محاسبه بازده خوراک و عملکرد رشد اندازه گیری شد. نمونه گیری از مایع شکمبه (روز 50 آزمایش) و خونگیری از بره ها (روزهای 14 و 65 آزمایش) انجام شد. در روز 55 پرواربندی 3 راس بره از هر تیمار انتخاب و به قفس های متابولیک منتقل شدند و بعد از 3 روز عادت دهی برای 6 روز متوالی، ادرار گوسفندان جمع آوری و با اندازه گیری بازهای پورینی آن، ساخت پروتئین میکروبی برآورد شد. تعادل نیتروژن نیز با استفاده از مقادیر مصرف و دفع نیتروژن محاسبه شد. یافته ها: با افزایش شاخص همزمانی قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی و عصاره اتری افزایش یافتند، اما قابلیت هضم پروتئین خام، کربوهیدرات های غیرالیافی و خاکستر خام بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشتند. اثر جیره های آزمایشی بر pH و غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه قبل از وعده خوراک دهی صبح معنی دار نبود، اما در سه ساعت پس از مصرف خوراک تفاوت های معنی داری بین تیمارها مشاهده شد. جیره ی با کمترین شاخص همزمانی از بیشترین pH و غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه برخوردار بود. بیشترین pH و غلظت نیتروژن آمونیاکی را جیره ی با شاخص همزمانی کمتر داشت. ساخت پروتئین میکروبی و بازده آن و کل نیتروژن دفع شده در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری نداشتند اما با افزایش شاخص همزمانی مقدار نیتروژن ابقاء شده افزایش و غلظت نیتروژن اوره ای خون کاهش یافت (05/0P نتیجه گیری: با افزایش شاخص همزمانی جیره ها ساخت پروتئین میکروبی افزایش نیافت اما قابلیت هضم ماده خشک و برخی مواد مغذی و نیتروژن ابقاء شده افزایش در حالی که غلظت نیتروژن اوره ای خون کاهش یافت. همچنین عملکرد رشد و بازده خوراک تاحدودی بهبود یافت. لذا استفاده از جیره های غذایی با شاخص همزمانی زیاد برای تنظیم جیره یا تهیه مخلوط مناسبی از اقلام خوراکی برای تامین احتیاجات غذایی دام های پرواری می تواند مفید باشد.

Keywords:

آلودگی زیست محیطی , بره پرواری , پروتئین میکروبی , کارایی , شاخص همزمانی