بررسی عوامل محدود کننده در کارایی شبکه های پخش سیلاب و تغذیه مصنوعی

به علت وجود تشکیلات زمین شناسی و خاک حساس به فرسایش، فقدان پوشش گیاهی، پراکنش نامنظم بارندگی از نظر مکانی وز مانی توام با باران های شدید و درشت درحوضه های آبخیز مناطق خشک و نیمه خشک باعث به وقوع پیوستن جریان های سیلابی مخرب می گردد، لذا مهار، کنترل و بهره گیری از این سیلاب ها، علاوه بر جلوگیری از خسارت جانی و مالی، درتامین رطوبت خاک، حفظ و بهبود بخشیدن منابع آب و خاک و افزایش تولیدات گیاهی، کشاورزی و دامی بویژه در مناطق نیمه بیابانی و کویری کشور حائز اهمیت می باشد. یکی از راه حل های کارآمد و مناسب جهت بهینه سازی استفاده از رواناب درمناطق خشک و نیمه خشک ، استفاده از شبکه های پخش سیلاب و تغذیه مصنوعی است. از آنجاییکه سیلاب در این مناطق محتوی مقدار متنابهی از مواد رسوبی معلق با منشاهای متفاوت می باشد، با ورود حجم زیادی از سیلاب حاوی املاح وبار معلق فراوان فراوان در نوبت های متوالی آبگیری، ضخامت و درصد رسوبات ریزدانه ته نشین شده افزوده می گردد که همین امر باعث کاهش نفوذپذیری خاک سطحی، هدر رفتن بخش قابل توجهی از آب ذخیره شده در نوارها از طریق تبخیر میگردد. نتایج تحقیقات بعمل آمده نشان می دهد دو عامل دانه بندی ذرات و ضخامت لایه رسوبات از مهمترین عوامل موثر بر نفوذپذیری در شبکه های استحصال سیلاب می باشند. در نهایت کارایی سیستم در خصوص تغذیه مصنوعی سفره های آب زیر زمینی ،احیاء مراتع و بیابان زدایی کاهش می یابد و سبب بیشتر شدن معضلات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک کشور می شود. در این مقاله ابتدا، عوامل محدود کننده در کارایی شبکه های پخش سیلاب و تغذیه مصنوعی بحث می شود و در انتها ، راهکارهای موثر در خصوص افزایش کارایی اینگونه طرح ها (تغذیه آب و عمر مفید) بررسی می گردد.