ساماندهی یا سامان یابی: مساله کدام است

گسترش کمی آموزش عالی و پدیده ی توده ای شدن آن، ورق تازهای از تاریخ آموزش عالی بود که پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد و به سرعت در سراسر جهان شایع شد. در حدود دو دهه است که گسترش کمی آموزش عالی در ایران نیز به بحثی جدی در میان ذینفعان و سیاستگذاران آموزش عالی بدل شده است. مرور تجربه های جهانی حکایت از آن دارد که توده ای شدن آموزش عالی در کشورهای مختلف اگرچه مشکلات مشابهی را پدید آورده اما هر کدام از کشورهای راهبردهای متفاوتی که ریشه در تفاوت بافت آموزش عالی کشورها دارد، را برای عبور از این بحران برگزیده اند. از این رو پژوهشی توصیفی تحلیل در سه مرحله ( تحلیل سوات، تکنیک تاپسیس و مدلسازی ساختاری-تفسیری) برای پاسخ به این سوال اساسی شکل گرفت که چه راهبردهایی را برای بهبود سیاست های گسترش کمی در ایران می توان پیشنهاد کرد زیرا به شهادت پژوهش های مختلف گسترش کمی آموزش عالی در ایران نیز با مشکلات عدیده ای همراه شده است. اگرچه پژوهش حاضر به مدلی برای سامان یابی آموزش عالی در ایران رسیده اما واقعیت آن است تا سیاست گذار تکلیف خود را با ساماندهی یا سامان یابی آموزش عالی مشخص نکند هیچ مدل و سیاستی قابل استفاده و اجرا نخواهد بود. ساماندهی همان سیاستی است که سیاست گذار خود را مجاز به تجویز سیاست های ابلاغی می داند که با ماهیت دانشگاه در تضاد است اما سامان یابی ناظر به آن دسته از سیاست هاست که با پاسداشت ارزش های اصیل دانشگاهی چون استقلال دانشگاهی شکل گرفته و بر مشارکت تمام بازی گردانان برای شکل گیری این سیاستها تاکید دارد.

Keywords:

توده ای شدن آموزش عالی , سیاست گذاری , سامان یابی , تحلیل سوات , مدل تفسیری-ساختاری