بررسی روند تغییرات بارش دبی زیر حوضه های رودخانه کرخه با استفاده از روش های ناپارامتریک مطالعه موردی: حوضه آبریز کشکان

به طور کلی تغییرپذیری احتمالی ناشی از تغییرات آب و هوا در بارش، روانآب سطحی و رطوبت خاک، بر سیستم های طبیعی و جمعیت های بشری تاثیرات عمده ای می گذارد. بدین سان، در این مطالعه با استفاده از دو آزمون ناپارامتری من کندال و برآورد گر سن روند تغییرات بارش دبی حوضه آبریز کشکان طی دوره آبی زراعی 89 - 1348 مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل و پراکنش زمانی داده ها حاکی از آن است که زمان رخداد حداکثر دبی در کلیه رودخانه های حوضه، به جز مادیان رود متناظر با رخداد حداکثر بارش نیست. به طوری که نقطه اوج بارش در فصل زمستان و نقطه اوج دبی در فصل بهار قرار دارد. در این راستا بررسی ها نشان داد که ذوب ذخیره برف در فصل بهار عامل موثری در افزایش دبی این فصل نسبت به سایر فصول سال و عامل ایجاد مغایرت زمانی بین بارش و دبی است. نتایج حاصل از آماره های هر دو آزمون آشکار نمود که روند بارش در سری زمانی سالانه ایستگاه های شمالی حوضه افزایشی و در ایستگاه های جنوبی حوضه کاهشی است. همچنین در مقیاس فصلی، روند بارش در فصول بهار و پاییز افزایشی و در فصل زمستان کاهشی است، در حالی که روند دبی در مقیاس سالانه و فصلی کاهشی است. در نهایت یافته نشان داد که جابه جای زمانی و تغییر فازی در بارش رخداده است. به طور کلی شدت تغییر بارش دبی و بررسی جغرافیایی حوضه کشکان بیانگر آن است که نمی توان این مقدار تغییرات دبی را تماما به بارش نسبت داد بلکه دخالت انسان در محیط، تغییرات دبی ناشی از بارش را شدیدتر و در برخی از سرشاخه ها وارد مرحله بحرانی نموده است.

Keywords:

بارش دبی , حوضه آبریز کشکان , برآوردگر سن , من کندال