تحلیل کمی وضعیت معیشتی ساکنان روستایی مناطق خشک با استفاده از شاخص های اجتماعی-اقتصادی

با بحرانی شدن هرچه بیشتر پدیده بیابان زایی و همچنین تشدید خشکسالی در مناطق خشک و نیمه خشک، آسیب پذیری روزافزون سکونتگاههای روستایی در برابر این بلای طبیعی، اهمیت رویکرد مقابله با این تهدید را بیش از پیش آشکار ساخته است. آنچه مجامع معتبر علمی وبین المللی از آن به عنوان بیابانزایی یاد می کنند، پدیده ای به ظاهر نامحسوس اما بسیار خطرناک تر از بیابانی شدن اراضی است وآن کاهش ظرفیت تولید اراضی یا تخریب سرزمین می باشد، که تا حدود زیادی نیز متاثر از عملکردهای انسانی است. ارزیابی شدت بیابانزایی کار بسیار دشواری است و معیار ها و شاخص های مرتبط با آن برای اندازه گیری تخریب، ابزار کلیدی به شمار میروند. به همین جهتبرای توصیف یک چنین پدیده ی پیچیده ای باید از معیارها و شاخص هایی استفاده نمود که به افزایش بهره وری پروژه های کنترل و احیای مناطقتحت خطر بیابان زایی کمک کند و مانع از هدررفت سرمایه گذاری در این نواحی گردد. اثر بخش بودن پروژه های کنترل مخاطرات طبیعی کهدر راستای توسعه پایدار طراحی و اجرا می شوند، با استفاده از شاخص های اجتماعی- اقتصادی و محیطی مشخص خواهد شد. این تحقیق باهدف بررسی و تحلیل معیشت روستانشینان به صورت کمی با اثر طرح های کنترل بیابان زایی مبتنی بر تعدادی از شاخص های اجتماعی، اقتصادی،در مناطق بیابانی غرب استان خراسان رضوی انجام شد. در این پژوهش از روش پرسشنامه استفاده گردید و بخشی از اطلاعات توسط گزارش هایارزیابی مشارکتی روستایی در منطقه مورد مطالعه استخراج شد. از بعد اجتماعی از شاخص های مهاجرت و آموزش، و در منظر اقتصادی از شاخصمیزان درآمد و هزینه ها استفاده گردید. تحلیل محاسبات کمی نتایج در محیط آماری SPSS صورت گرفت.

Keywords:

بیابان زایی , تحلیل معیشت , مناطق خشک , شاخص های اجتماعی-اقتصادی , SPSS , خراسان رضوی