بررسی وضعیت اقتصادی شهر اردبیل در دوره صفویه بر مبنای بازخوانی متون سفرنامه ها

تحقیق در متون سفرنامه ها به منظور ادراک شناخت ما از جنبه های مختلف شهرهای کهن اسلامی، همچنین در روشن شدن زوایای نقاط تاریک سابق ما کمک شایانی خواهند کرد. این قبیل پژوهشها اطلاعات دقیقی با جزییات در درباره مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی در اختیار محققان قرار میدهد که در کتب دیگر کمتر به آنها اشاره شده است. در اغلب کتب مورخان و جغرافیدانان، مشخصات شهرهای کهن اسلامی از نظر جنبه های مختلف شهری شرح داده شده است. شهر اردبیل یکی از شهرهای کهن اسلامی است که ویژگیهای آن در اغلب متون تاریخی و سفرنامه ها آمده است. به همین دلیل این مقاله سعی دارد تا سیمای روشنی از وضعیت اقتصادی شهر اردبیل در دوره صفویه با تکیه بر مطالعه سفرنامه ها و متون تاریخی و جغرافیایی ارائه دهد. سفرنامهنویسان از این خطه در قرون متاخر توصیفات جداگانهای و متفاوتی داشتند. با مرور و تحلیل این توصیفات میتوان وضعیت جنبه های مختلف بخصوص موئلفه های اقتصادی شهر را مشخص نمود. این مقاله با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و به صورت شیوه های تحقیق مرور متون و منابع به تحلیل وضعیت اقتصادی شهر با تکیه بر منابع مکتوب سفرنامه ها میپردازد. پرسش اصلی این مقاله، این است؛ توصیفات سفرنامه در باره وضعیت اقتصادی شهر بیشتر حول محور کدام موئلفه ها بوده است نتایج تحقیق نشان میدهد، در مطالعه سفرنامه های این دوره بیشترین توجه و تاکید بر ثروت عظیم برای دستگاه خلافت از طریق موقوفات بقعه شیخ صفی، در آمدهای حاصل از ترانزیت تجارت ابریشم، منابع آب و بازار و کالاهای آن، بوده است.

Keywords:

اردبیل , دوره صفویه , متون سفرنامه ها , مزیتهای برتر اقتصادی