بازشناسی تاثیر شغل و سطح اجتماعی مالکان مسلمان خانه های قجری بوشهر در شکل گیری سلسله مراتب محرمیت فضای ورودی

محرمیت یکی از ارکان اصلی معماری اسلامی است که هم قرآن و هم سخنان اهلبیت، رعایت آن را در خانه امری مهم و لازمه ی رسیدن به آرامش خانواده برشمرده اند. در خانه های بناشده در دوران اسلامی، این اصل باارزش معماری به خوبی رعایت شده اما متاسفانه امروزه در ساختن خانه ها نادیده گرفته میشود؛ بنابراین بررسی خانه های سنتی که اصل محرمیت در آنها رعایت شده میتواند راهگشای معماران در بازشناسی و به کارگیری این اصل در معماری مسکن باشد. سلسله مراتب ورودی که از عوامل ایجادمحرمیت در خانه ها بوده است؛ نشات گرفته از اعتقادات مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و برخی عوامل دیگر است که تابه حال بدان پرداخته نشده است. بسته به همین عوامل، این سلسله مراتب طولانی تر و یا کوتاه تر می شده است. بافت تاریخی شهر بوشهر یکی از مناطقی است که این اصل در آن بهخوبی رعایت شده است. بر همین اصل این نوشتار سعی دارد که به بررسی سلسله مراتب محرمیت در ورودی خانه های تاریخی شهر بوشهر بپردازد و مقایسهای میان سلسلهمراتب ورودی خانه ها و ارتباط آن با شغل مالکان بناها صورت دهد. این تحقیق با به کارگیری روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است و در آن به ارایه ی تعاریف و مصادیق رعایت اصلمحرمیت در اسلام، با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات معتبر و بررسی خانه های شهر بوشهر با مشاهده مستقیم از بنا، به کارگیری نقشه ها و مصاحبه حضوری از افراد بومی و متخصص پرداخته شده است. با بررسی یافته های این تحقیق مشخص گردید که شغل و سطح اجتماعی افراد در شکل گیری سلسله مراتب ورودی خانه های قجری مالکان مسلمان بوشهر، تاثیرگذار بوده است. بدینگونه که خانه ی صاحبان مشاغل ریاستی به دلیل رفت وآمد مکرر کارگزاران مهم دولتی، بیشترین میزان سلسله مراتبمحرمیت را دارند، در مرتبه بعدی خانه های تجار و طبیبان شهر قرار میگیرند که به دلیل رفتوآمد زیاد خریداران و مردم عادی، از سطح محرمیت نسبتا زیادی برخوردار هستند و در سطوح پایینتر که افراد دارای مشاغل کارمندی و با سطح اجتماعی متوسط را شامل میشود، با کمترین میزان سلسله مراتب محرمیت در میان خانه های موردبررسی روبرو هستیم.

Keywords:

محرمیت , سلسله مراتب , شغل و سطح اجتماعی , خانه های تاریخی بوشهر , فضای ورودی.