بررسی تطبیقی شخصیت ها و قهرمان های شاهنامه و تعزیه با رویکردی به ادبیات نمایشی

قهرمان با تمام پیچیدگی ها و کنش هایی که در مجموع فضای نمایشی که از جنبه دیداری و غیر دیداری را به وجود میآورد، بخصوص در دو سنت مذهبی (تعزیه) و ملی (شاهنامه) کمتر موردتوجه پژوهشگران واقع شده است. گاهیپدیدآورندگان آثار، شخصیت اصلی را در سایه قرار داده و به کنش های دیگر قهرمانان فرعی می پردازند. این پژوهش سعیدارد تا ضمن پردازش به مفهوم جهان حماسی وجهان تراژیک دو سنت مذهبی و ملی و به ویژه قهرمان به عنوان رکناصلی پدیدآورنده و جلوبرنده به تمامی وجوه شکل گیری با تکیه بر مفاهیمی که ساختار قهرمان را شکل میدهند گامیهرچند اندک در تیوریزه کردن این بنیان های نمایشی بردارد.این پژوهش می کوشد تا با تکیه بر مفهوم جهان حماسی و جهان تراژیک ، فرایند گذر از ادبیات حماسی (شاهنامه) به ادبیات تراژیک (شبیه نامه)را بررسی کرده. در همین راستا به چیستی و چرایی قهرمان به عنوان عنصر پیش برنده و شکل دهنده این دو گونه پرداخته خواهد شد و بارزترین مصداق قهرمان در این دو گونه، رستم (در ادبیات حماسی شاهنامه) و امام حسین ع (در متن شبیه نامه های تعزیه) مورد مقایسه قرار خواهند گرفت.

Keywords:

شاهنامه , شبیه خوانی , جهان حماسی , جهان تراژیک , ادبیات نمایشی