مختصری از اشخاص محجور و تصرفات آنها

24 بهمن 1402 - خواندن 3 دقیقه - 2427 بازدید

محجورین چه کسانی اند ؟ و چه آثاری بر آنها مترتب میشود ؟
حجر در لغت به معنای باز داشتن است و در حقوق به معنای عدم اهلیت داشتن ، امکان تصرف مالی و برای مجنون هر دو مورد یعنی هم تصرف مالی و غیرمالی ممکن نیست ولو با دخالت ولی ، وصی یا قیم !
در واقع در حقوق ایران ، به افرادی که دارای زوال عقلی هستند یا به دلیل سن کم و نرسیدن به سن قانونی و همچنین نداشتن عقل معاش محجور گفته می شود .. 

همه این موارد دال بر اثبات محجوریت هستند و قانون مربوط بر افراد محجور بر آنها اعمال میشود ..
به طور کلی و شفاف محجورین شامل: مجنون 

( ادواری، و دائم)، سفیه ،صغیر( ممیز،غیر ممیز) ،عبد،در مواردی ورشکستگی ...
البته موارد دیگری نیز از عناصر حجر به شمار میروند اما ، مهم ترین آنها سفاهت و صغر و جنون میباشد که در اینجا شخص محجور امکان دخل و تصرف در امور مالی را ندارد مگر تحت نظر پدر و جد پدری ، ولی ،قیم و وصی که توسط دادگاه ها مشخص میشوند
سفیه: به اصطلاح به شخصی گفته میشود که عق معاش ندارد ..
یعنی اگر اقدام به یک معامله یا عقد و قرار داد نماید به دیلی نداشتن عقل معاش طبیعتا منجر به ضرر خود میشود لذا، تصرفات مالی صغیر نافذ و پذیرفته نیست ، اما تصرفات غیر مالی مانند عقد ازدواج پذیرفته است ..
اما در باب مهریه سفیه باید با اتکا به ولی یا وصی یا قیم عمل نماید لذا در اینجا بحث مالی ، یک بدهی یا دین مالی مد نظر است !
صغیر : کسی که به بلوغ نرسیده به نوعی و بالغ نیست !
[صغیر ممیز و غیر ممیز ]

به طور کلی سن بلوغ برای پسران ۱۵ سال قمری و برای دختران ۹سال کامل قمری در نظر گرفته شده است
کودکانی هستند که امکان تمیز دادن خوب و بد را دارند که برخی از اعمال حقوقی آنها پذیرفته و نیاری به قیم و یا ولی قهری ندارند
اما برخی کودکان که امکان تمیز دادن خوب و بد را ندارند همواره باید باید اعمال حقوقی آنها با نظارت ولی قهری یا قیم باشد
به طور کلی حجر صغیر با رشد و رسیدن به بلوغ بر طرف میشود
جنون : جنون یعنی شخص قوای دماغی آن کامل نیست یا در واقع عقل و آن مختل می باشد که میتواند به طور دائم یعنی تمام عمر باشد
یا به طور ادواری ، یعنی شخص گاهی حالت جنون به آن دست میدهد و در حالت افاقه و نرمال اعمال آن مشکلی ندارد !
نکته مهم : مجنون کلیه تصرفات اعم از مالی و غیر مالی اش پذیرفته نیست مگر با اجازه ولی وصی و قیم !
مگر در صورت افاقه و بر طرف شدن جنون ، که آنهم توسط پزشک های مخصوص مد نظر دادگاه یا مشاهده و بررسی حرکات و رفتار شخص اثبات میشود