چگونه یک پلتفرم موفق بسازیم؟ (How to create a successful platform)
باسمه تعالی
قسمت هشتم
نظارت و ارزشیابی
در دهه گذشته، نیاز به نظارت و ارزشیابی، بهتر از بسیاری از مشارکت های بین بخشی ایجاد شده برای حمایت و تسهیل توسعه، تشخیص داده شده است. تحقیقات بر نیاز به حرکت از دیدگاه انگیزشی ابتدایی به فرایند یادگیری از تجربه به وسیله نظارت نظام مند فعالیتها و نتایج تاکید کرده اند. سازوکارهای بررسی یکپارچه، نه تنها از یادگیری و تصمیم گیری برای سکو پشتیبانی می کنند، بلکه اطمینان خاطر مهمی را برای ذی نفعان ملی و جهانی که به دنبال شواهدی از ارزش و میزان اثرگذاری هستند، فراهم می کند.
نظارت و ارزشیابی سکو برای مشارکت باید بر سه حوزه اصلی متمرکز باشد: خود سکو، مشارکت هایی که مورد حمایت قرار می دهد و سهم کلی در اهداف توسعه. در هر یک از این حوزه ها، یک تمرین ارزشیابی ممکن است به فرایند (چگونه کار می کند؟) خروجی ها (آیا اهداف طبق برنامه محقق می شوند؟) یا تاثیر (آیا شواهدی دال بر بهبود شاخص های کلیدی اجتماعی و اقتصادی وجود دارد؟) توجه داشته باشد. در اینجا مهم است که به وضوح بین خروجی ها و تاثیر (یا «نتیجه») تمایز قائل شویم: اولی فقط به اهداف رسمی تعیین شده در یک برنامه توافق شده مربوط می شود. مورد دوم به موضوع مهمتری یعنی توانایی سکو برای ارتقای اهداف توسعه محلی مورد نظر مربوط می شود.
در سطح سکو، اعضا باید شاخص های مناسب را هم برای فرایند و هم برای ورودی ها (مانند تعداد و تنوع اعضا، تعداد کارگاه ها یا جلسات برگزار شده، میزان حضور، منظم بودن ارتباطات) و برای خروجی ها (مانند بودجه سازماندهی شده) تعریف کنند.
در سطح مشارکت، تیم مدیریت اصلی به طور مشابه باید فرایند و ورودی ها (تعداد و ماهیت شرکای درگیر، شواهد تعهد، برنامه ها و توافقات، گفتگوی فعال) و خروجی ها (پروژه های آغاز شده، مشارکت در توسعه اجتماعی و تجاری) را نظارت کند.
در سطح تاثیر توسعه کلی، تیم سکو ابتدا باید اطمینان حاصل کند که خود مشارکت ها سازوکارهای نظارت و ارزشیابی کافی را دارند. سپس باید به دستاوردهای مشارکت ها در رابطه با اهداف توسعه شناخته شده و نقش معین سکو در کمک به دستیابی به آن اهداف نگاه کند. این می تواند پیچیده باشد، اما در صورت امکان، اعضای سکو باید بدانند که آیا این سکو در عمل نیز ارزش افزوده ای را به فرایند توسعه ارائه می دهد یا خیر.
از ابتدا، تیم راهبر سکو باید اطمینان حاصل کنند که اعضا و ذی نفعان، شاخص های عملکردی توافق شده را برای هر پروژه مشارکتی تنظیم می کنند و منابع کافی اعم از منابع مالی و فنی برای انجام نظارت و ارزیابی منظم در دسترس خواهند بود. برای تیم مدیریت، این ممکن است در ابتدا به معنای استفاده از تخصص خارجی برای طراحی و تجزیه و تحلیل فرایندهای ارزشیابی باشد تا بتوان درکی از عملکرد خوب را به عنوان بخشی از شایستگی های اصلی تیم سکو ایجاد کرد. کمک به مشارکت های جدید برای تعبیه عملکرد نظارت و ارزشیابی خوب در ساختار خود باید به عنوان بخشی از ارزش ارائه شده توسط سکو تلقی شود، با شواهدی از تمرین های ارزشیابی که برای ایجاد یادگیری مشترک برای همه ذی نفعان و مشارکت کنندگان پروژه استفاده می شود.
چالش ها
با آغاز فرایند مشارکت، سکو باید بتواند پیشرفت و دستاوردهای این مشارکت ها را ضبط و ثبت کند. این کار به شرکت کنندگان اجازه می دهد تا درک کنند که فعالیت های آنان چگونه بوده و همچنین با سازمان های شرکت کننده و سرمایه گذاران در مورد تفاوتی که سکو ایجاد می کند نیز ارتباط برقرار کنند. عناصر تشکیل دهنده این چالش عبارتند از:
1. شناسایی شاخص ها و اهداف سطح سکو
2. شناسایی شاخص های موفقیت برای مشارکت
3. پیوند سکو و فعالیت های مشارکتی به اهداف/ نتایج توسعه
راهکارها
راهکارهای اثرگذار در مواجهه با این چالش عبارتند از:
• اهداف توسعه مرتبط و مناسب را شناسایی کنید
• شناسایی معیارهای موفقیت برای شرکا و سکو
• تعریف و ثبت شاخص ها در چارچوب نظارت و ارزشیابی:
o در فرایند به عنوان مثال حضور، تنوع، تعهد
o در مورد نتایج (ارتباط، اثربخشی، مناسب بودن، تاثیر)
· «چارچوب بررسی[1]»
· مشخص کردن منابعی برای انجام نظارت و ارزشیابی
[1] Review Framework
کانال یادداشت ها در پیام رسان بله: