ارتباط سواد رسانه ای با مقوله توسعه
با استفاده از نظریه ارتباطات منتسب به لاسول که فرمول «چه کسی»، «چه چیزی» «برای چه کسی»، «از چه مجرایی» و «با چه اثری» را بیان میکند ؛ میتوان گفت که مخاطب دارای سواد رسانه ای در یک جامعه توسعه یافته به لحاظ فرهنگی و سیاسی در هنگام مواجه شدن با پیام باید ابتدا به این پرسش ها پاسخ دهد تا بتواند درک درستی از مفهوم دریافت شده به دست آورد:
1. چه کسی ارتباط را برقرار میکند؟ یعنی عامل و صاحب رسانه کیست و این رسانه به چه کسی تعلق دارد.
2. .مخاطب در برابر چه محتوایی قرار گرفته است؟ محتواها حالت های مختلف دارند؛ محتوای برنامه های کودکان با بزرگسالان فرق دارد و محتوای انواع تولیدات با یکدیگر متفاوت است.
3. این ارتباط برای چه کسی بر قرار میشود؟ یعنی هدف منبع یا رسانه مورد نظر از فرستادن این پیام چیست؟ و پیام را برای چه مخاطبی فرستاده است؟
4. پیام از چه مجرایی فرستاده میشود؟ یعنی کانال و رسانه ها با هم متفاوت هستند. بعضی رسانه ها مانند تلویزیون یک طرفه اند و مخاطب آنها کمتر حالت فعال دارد؛ اما در رسانه های سایبری مخاطب خود می تواند به تولید پیام بپردازد و حالت فعال داشته باشد.
پیام چگونه تولید میشود و اثر آن چیست؟ مخاطب باید پی به نحوه تولید پیام و فناوری های رسانه و بازنمایی واقعه برای تولید آن ببرد. همچنین در هنگام دیدن فیلم باید بتواند ترفندهای سینمایی پشت پرده را درک کند و نسبت به تاثیر غیر واقعی آن آگاه باشد.
آموزش سواد رسانه ای تفکر انتقادی را مورد تاکید قرار می دهد و آن را مهارتی لازم و ضروری برای تمام شهروندان و افراد یک جامعه بر می شمرد. شناخت و درک انتقادی از سازمان محتوا و آثار رسانه ها در گرو داشتن چشم اندازها و رویکردهای انتقادی است تا مخاطبان و شهروندان بتوانند اهداف و اغراض مادی و عقیدتی پنهان در پشت فعالیت های سازمان رسانه ای را درک و محتوای رسانه ای چون اخبار برنامه های سرگرم کننده و تبلیغات را نقد کنند و از اثرات منفی رسانه ها در امان بمانند.