استغاثه در دعای فرج

اذ تستغیثون ربکم فاستجاب لکم... (انفال/ آیه9)

(به یاد آورید) هنگامی که استغاثه و زاری به پروردگار خود می کردید، پس دعای شما را اجابت کرد...

ابوحمزه ثمالی از حضرت امام باقر علیه السلام روایت می ‎کند که فرمود:

همانا نزدیک ترین مردم به خدای عزوجل و داناترین آنان به او و مهربان ترین افراد به مردم، محمد صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلامهستند. پس داخل شوید هر جایی که آنان وارد می شوند و جدا شوید از آن چه آنان از آن جدا می شوند، یعنی دنباله رو حسین علیه السلام و فرزندان [معصوم] او باشید، که در واقع ، حقیقت نزد ایشان[اهل بیت] است و آنان اوصیاء [حقیقی] بوده و ائمه از آن هاست. پس هرجا آنان را دیدید از ایشان [در دین و دنیای خود] پیروی کنید و اگر صبح کردید و فردی از آنان را [در جمع خود و به عنوان رهبر و صاحب اختیار] ندیدید همه به خداوند [فریاد التجاء و] استغاثه سر دهید و به سنت هایی که [سابقا] بر آن بودید [و مطمئن هستید از اهل بیت رسیده] بنگرید و از آن سنت ها پیروی کنید و دوست بدارید آن را که دوست داشتید [یعنی بر محبت و ولایت پایدار بمانید ] و دشمن بدارید آن را که دشمن داشتید [و بر دشمنی دشمنان خداوند و اسلام و اهل بیت پافشاری کنید] [خلاصه بر این امور معتقد و ملتزم باشید] پس چه چقدر سریع امر فرج، سراغ شما خواهد آمد.»

(عن ابی حمزه الثمالی عن ابی جعفر علیه السلام قال سمعته یقول: ان اقرب الناس الی الله عز و جل و اعلمهم به و ارافهم بالناس محمد (ص) و الائمه (ع)، فادخلوا این دخلوا و فارقوا من فارقوا- عنی بذلک حسینا و ولده. فان الحق فیهم و هم الاوصیاء و منهم الائمه فاینما رایتموهم فاتبعوهم و ان اصبحتم یوما لا ترون منهم احدا فاستغیثوا بالله عز و جل و انظروا السنه التی کنتم علیها و اتبعوها و احبوا من کنتم تحبون و ابغضوا من کنتم تبغضون، فما اسرع ما یاتیکم الفرج.)

(کمال الدین شیخ صدوق ج 1ص 328 ح 8 و بحارالانوار علامه مجلسی ج51 ص 136 ح )

استغاثه از «غوث: یاری و نصرت» است و به معنای یاری خواستن، دادخواهی و کمک خواهی در حالت سختی و شدت است. در واقع دعایی است که از روی بیچارگی و توام با فریاد و استمداد در حالت شدت و محنت برای رهایی از گرفتاری باشد.

یکی از اسماء خدای تعالی «مغیث» یعنی «فریادرس» است و خدا وعده کرده که دعای مستغیث را رد نمی کند چون خود فرموده: اذ تستغیثون ربکم فاستجاب لکم... (انفال/ آیه9). پس طبق فرمایش امام باقر علیه السلام با استغاثه به درگاه خدا باید فرج و گشایش امر حضرت ولی عصر ارواحنافداه را از خدا درخواست کرد.

نماز استغاثه

خواندن نماز استغاثه برای برآورده شدن حاجت توصیه شده است و آداب انجام آن به این شکل است: «وقتی خواستی بخوابی، نزد خود ظرف آب تمیزی بگذار و رویش را بپوش، وقتی برای نماز شب بیدار شدی سه جرعه از آن بنوش و با بقیه آن وضو بگیر و رو به قبله اذان و اقامه بگو و دو رکعت نماز به هر سوره ای که می خواهی بخوان. سپس در رکوع و بعد از آن در سجده اول و بعد در سجده دوم، در هر یک بیست و پنج مرتبه بگو: «یا غیاث المستغیثین». در رکعت دوم مانند هم مانند رکعت اول عمل کن و بعد از سلام رو به آسمان کن و سی مرتبه بگو: «من العبد الذلیل الی المولی الجلیل» و سپس حاجتت را بخواه که برآورده شود، ان شاء الله. (طبرسی، مکارم الاخلاق،۱۳۷۰ش، ص330)