بررسی و ارزیابی نتایج شاخص های پایش خشکسالی با بکارگیری مقادیر تبخیر از تشت در محدوده دشت کاشمر و بردسکن

در میان مخاطرات طبیعی مربوط به آب و هوا، پدیده خشکسالی به علت گستردگی اثرات در بخش های مختلف و دامنه های تاثیر آن دارای پیچیدگی زیاد می باشد. طی دهه های اخیر در بخش خشکسالی هواشناسی و کشاورزی با درک تاثیر دما در کنار متغیر بارش، شاخص های مختلفی مبتنی بر مولفه های بارش و تبخیر و تعرق پتانسیل نظیر شاخص شناسائی خشکسالی( RDI ) و شاخص بارش - تبخیر و تعرق استاندارد شده ( SPEI ) توسعه و در مناطق مختلف مورد استفاده واقع شده اند. در این پژوهش به ارزیابی و بررسی تاثیر جایگزینی مقادیر تبخیر از تشت به جای مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل در شاخص های SPEI ، RDI و eRDI در محدوده ی دشت کاشمر و بردسکن پرداخته می شود. بدین منظور از مقادیر متغیرهای بارش، تبخیر و نیز مقادیر تبخیر و تعرق محاسبه شده از روش هارگریوز طی یک دوره آماری 29 ساله استفاده و مقادیر شاخص های خشکسالی در مقیاس های سالانه و فصلی تعیین گردید. در ادامه با جایگزینی مقادیر تبخیر از تشت به جای مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل در شاخص های SPEI ، RDI و eRDI مقادیر شاخصهای جدید نیز در همان مقیاس ها محاسبه گردیدند. بر پایه ی نتایج بدست آمده جایگزینی مقادیر تبخیر از تشت به جای تبخیر و تعرق پتانسیل در شاخصهای RDI و eRDI نتایج مشابهی داشته و از همبستگی بالایی با یکدیگر برخوردارند. ولی در شاخص SPEI جایگزینی این مقادیر سبب تغییر مقادیر شاخص خشکسالی و فراوانی طبقات رطوبتی شده است. پیشنهاد می شود مشابه با این پژوهش در مناطق دیگر و با شرایط آب و هوایی متفاوت انجام شده با بتوان به نتایج جامع تری رسید.

Keywords:

تبخیر از تشت , تبخیر تعرق پتانسیل , خشکسالی , دشت کاشمر و بردسکن , شاخص - eRDI , شاخص SPEI , شاخص RDI