ارزیابی اقتصادی پروژه های آبخیزداری در حفاظت خاک

در مطالعه حاضر تلاش شده با استفاده از مدل های تحلیلی تصمیم گیری گروهی و تخصص خبرگان درخصوص اهمیت وتاثیر پروژه های آبخیزداری، ارزش اقتصادی عملکرد آنها در حفاظت خاک بررسی شود. به این منظور پروژه های آبخیزداری اجرا شده در حوزه پارسل A سد قشلاق سنندج مورد مطالعه قرار گرفتند. از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP برای ارزیابی پروژه ها استفاده شد. اقتصاد خاک به عنوان معیار اصلی مدل و پروژه های آبخیزداری به عنوان زیر معیار در نظر گرفته شدند. برای هریک از پروژه ها بیولوژیکی، مکانیکی، بیومکانیکی ومدیریتی ماتریس مقایسه زوجی مجزایی تنظیم شده و در هر ماتریس انواع مختلف پروژه ها که در حوزه مورد مطالعه اجرا شده بود منظور گردید. براین اساس پرسش نامه ها بین خبرگانی که تجربه مطالعه و اجرا در حوزه را داشتند توزیع گردید. در نهایت با اجرای مدل و تعیین وزن نهایی هریک از زیر معیارها با نرخ سازگاری کمتر از 0/1، پروژه هایی که با کمترین هزینه موجب حفاظت خاک بیشتری می شدند در اولویت اول قرار گرفتند. نتایج نشان داد بذرکاری و بذرپاشی با امتیاز برابر 0/298 در اولویت اول پروژه های بیولوژیکی و سدهای سنگی ملاتی با امتیاز 0/406 در اولویت اول پروژه های مکانیکی قرار گرفتند در مورد پروژه های بیومکانیکی و مدیریتی، سکوبندی امتیاز 0/331، جلوگیری از تخریب و تصرف مراتع ومدیریت امتیاز 0/236 را در اولویت اول به خود اختصاص دادند. این نتایج گویای این مطلب است که از دیدگاه خبرگان این پروژه ها در حفاظت خاک حوزه، از نظر اقتصادی بهینه تر و کارآمدلتر از سایر پروژه ها هستند.

Keywords:

حفاظت خاک , اقتصاد , آبخیزداری , AHP