الگوی برنامه ریزی توسعه کشت زعفران با تاکید بر مدیریت منابع آبی

پایین بودن بازدهی آب مصرفی در بخش کشاورزی اتخاذ استراتژی های بهینه سازی الگوی کشت و لذا مصرف آب را، به خصوص در مناطق کم آبی همچون کشور ایران ضروری کرده است. زعفران می تواند محصولی مناسب ازنظر صرفه جویی در مصرف آب باشد. هدف از اجرای این مطالعه بررسی تاثیر توسعه کشت زعفران بر تخصیص منابع آب و افزایش درآمد کشاورزان از طریق به کارگیری الگویی مبتنی بر رهیافتی توسعه یافته از برنامه ریزی ریاضی مثبت است که در آن امکان اعمال توسعه کشت در آینده، به همراه برآورد تخصیص آب از طریق یک تابع تولید مبتنی بر مقدار آب آبیاری، وجود دارد. نمونه موردبررسی را 200 نفر از بهره برداران زعفران در شهرستان های تربت حیدریه و زاوه دراستان خراسان رضوی در سال 94-1393 تشکیل می دهد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار GAMS مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. نتایج سناریوهای افزایش در سطح زیر کشت زعفران، پیامدهای مثبت این سیاست را افزایش سود خالص و کاهش مصرف آب در سطح هر سه گروه مزارع کوچک، متوسط و بزرگ ارزیابی می کند که بیانگر تاثیر اجرای آن بر حفظ و پایداری منابع آب منطقه است. نتایج سناریوی افزایش منابع آب در دسترس که به بهره برداران امکان می داد بخشی از زمین های بالقوه خود را به کشت زعفران اختصاص دهند، نتایج یکنواختی برای گروه های مختلف مزارع نشان نمی دهد. به طوری که افزایش در سطح زیر کشت زعفران در مزارع کوچک به میزان 43/38 هکتار، در مزارع متوسط 11/52 هکتار و در مزارع گروه سوم 3/47 هکتار برآورد شده است.

Keywords:

برنامه ریزی کشت , برنامه ریزی ریاضی مثبت , زعفران , مدیریت آب