اهمیت جایگاه سری سوپرا-افیولیتی افچنگ در افیولیت سبزوار

توالی خروجی رخنمون در نزدیکی روستای قز واقع در شمال باختری سبزوار، دربردارنده تنوعی است که می‌توان به سه بخش عمده تقسیم نمود. بخش زیرین با تناوبی از برش و روانه صفحه ای، بخش میانی با فراوانی گدازه بالشی و بخش بالائی با تناوبی از سنگ های آتشفشانی-رسوبی همراه است. بررسی های دیرینه‌شناسی برروی سنگ آهک پلاژیک توالی خروجی، سن کرتاسه بالائی (مائیستریشتین) را به دست داده است. سری سوپرا-افیولیتی رخنمون نیز در محدوده روستای افچنگ، شامل تناوبی از سنگ های ولکانوژنیک، توربیدایتی و آتشفشانی-رسوبی همراه با روانه و گدازه آندزیتی و میان لایه های چرت-رایولاریت و سنگ آهک پلاژیک است. بررسی دیرینه‌شناسی این سنگ ها نیز سن کرتاسه بالائی را به دست داده که این ایده را تقویت می کند که سری سوپرا-افیولیتی به‌صورت ترافی در مجاورت پوسته اقیانوسی سبزوار شکل گرفته است. مقایسه داده های ژئوشیمیائی حکایت از شباهت هائی بین سنگ های آتشفشانی-رسوبی بخش بالائی توالی خروجی و گدازه های سری سوپرا-افیولیتی را دارد، در حالی که به نظر می رسد که در تکوین روانه های صفحه ای و گدازه های بالشی بخش های زیرین و میانی توالی خروجی، پلوم های برخاسته از مانتل دخالت داشته اند. تهی‌شدگی واضح از عنصر Nb و تهی‌شدگی قابل توجه از عناصر Zr و Ti در الگوهای نرمالیزه با مقادیر استاندارد گوشته اولیه و قرارگیری این الگوها در ترازهای مختلف، نشان از غنی شدگی متفاوت منبع گوشته ای با درجات مختلف ذوب بخشی را دارد که نشان می دهد که افیولیت این محدوده در یک سیستم سوپراسابداکشن متمایل به پشت‌کمان تشکیل شده اند

Keywords:

افیولیت سبزوار , توالی خروجی , سری سوپرا-افیولیتی , پشت‌کمان , پلوم‌های مانتلی , قز-افچنگ