مکانیابی و رتبه بندی محل احداث سد زیرزمینی با توسعه سیستم پشتیبان تصمیم گیری DSS ، (مطالعه موردی: حوضه های دریان و هریس شبستر)

توسعه و مدیریت اصولی منابع آب به دلیل توزیع مکانی و زمانی نامناسب آن در نقاط مختلف جهان، بخصوص مناطق خشک و نیمه خشک از جمله ایران امری ضروری است. در این راستا، مکانیابی و احداث سدهای زیرزمینی یک راهکار مدیریتی است که با ذخیره جریانات زیرسطحی سبب احیاء و توسعه این منابع و تامین نیازمندی های آب می شود. این تحقیق با توسعه یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری طی سه مرحله، به مکانیابی محل این نوع سدها در منطقه شبستر (شمال شرق ارومیه) می پردازد. ابتدا با تعریف معیارهای حذفی، مناطق نامناسب شناسایی و از کل منطقه کسر گردید، سپس در محدوده های پتانسیل دار اولیه، محل تنگه ها و خروجی زهکش آبراهه ها ( 53 محور در 8 قسمت) تعیین و بهترین محور هر قسمت انتخاب شد. نهایتا با تعریف معیارها و زیرمعیارها در قالب ساختار درختی، محورهای انتخابی (8 محور)، به صورت سلسله مراتبی تحلیل شده و با توجه به شاخص تناسب نهایی اولویت بندی شدند. نتایج تحقیق نشان داد شرایط مناسب در دشت های میان کوهی و مخروطه افکنه های واقع در دامنه های کوهستانی، دهانه خروجی دره ها و مسیل ها فراهم است. وجود جریان زیرسطحی کمعمق با کیفیت مطلوب نیز در جایی که سنگ بستر نفوذ ناپذیر نزدیک به سطح زمین است، مخزن مناسبی برای سد زیرزمینی فراهم می کند، مشروط بر اینکه شیب طولی تند نبوده و یال های محور از سازند غیرقابل نفوذ جهت ممانعت از فرار آب تشکیل شده باشد.

Keywords:

تحلیل سلسله مراتبی , تصمیم گیری , سد زیرزمینی , مکان یابی ,