مطالعه تطبیقی تغییر اقلیم و چالش های امنیتی بحران آب در شهرهای دو حوضه آبریز مرکزی و دریاچه ارومیه

تبیین­موضوع: اثرات اقلیمی بر بحران آب و ایجاد چالش­های متعدد به دلیل اینکه سطوح مختلف جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد و گستره آن شهرهای زیادی را دربرمیگیرد، نیاز به بررسی دقیق دارد. در صورت شناخت ابعاد مختلف و چگونگی وقوع آن می­توان از بروز خسارت جلوگیری کرد. روش: این تحقیق با روش پیمایشی و استفاده از ابزار پرسشنامه، مطالعه تطبیقی چالش­های امنیتی بحران آب در شهرهای دو حوضه­آبریز دریاچه ارومیه و مرکزی را از لحاظ ریشه­ها و سبب­ها، مقیاس جغرافیایی رخدادها، ماهیت چالش­ها انجام داده است. یافته­ها: میانگین مجموع نظر پاسخگویان در بخش مقیاس جغرافیایی رخدادها به ترتیب برای حوضه­آبریز مرکزی و دریاچه ارومیه 08/29 و 47/31 است که در شهرهای هر دو حوضه مقیاس رخداد چالش ­ها، محلی می­باشد. در ارتباط با ماهیت چالش­ها، میانگین مجموع نظر پاسخگویان به ترتیب برای حوضه­آبریز مرکزی و دریاچه ارومیه 64/22 و  49/23 می­باشد و ماهیت چالش­ها در این شهرها مدیریتی، اجتماعی، زیست محیطی و سیاسی است. در ارتباط با سبب­های چالش­ها، مجموع نظر پاسخگویان به ترتیب برای حوضه­آبریز مرکزی و دریاچه ارومیه 40.68 و 44.33  است که در شهرهای حوضه آبریز ارومیه عوامل انسانی- مدیریتی و در شهرهای حوضه آبریز مرکزی عوامل طبیعی سبب­های چالش­ها هستند. نتایج: تغییرات اقلیمی و شکل­گیری بحران آب، جوانب مختلف زندگی ساکنین شهرهای حوضه آبریز مرکزی و دریاچه ارومیه را تحت تاثیر قرار داده است. ظرفیت بحران زایی پیامدهای امنیتی ناشی از بحران­های اقلیمی به دلیل تاثیرگذاری در حوزه­های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، لزوما محدود به شهرهای حوضه آبریز مرکزی و ارومیه نبوده، بلکه فراتر از مرزهای جغرافیایی آنها و در مقیاس بزرگتر می­تواند امنیت این شهرها را تحت تاثیر قرار دهد.

Keywords:

بحران آب , تغییر اقلیم , حوضه آبریز مرکزی , دریاچه ارومیه , خشکسالی