چالش ها و فرصت های حضور اتباع افغانستان و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بعد از طالبان

پدیده مهاجرت در ایران، در کنار ایجاد فرصت در حوزه تبادلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، مشکلاتی از قبیل عدم توازن جمعیتی، افزایش بیکاری و بروز ناامنی را نیز بدنبال داشته است. ایران از سال ۱۳۵۸ تاکنون، تقریبا به طور دائم میزبان حداقل دو میلیون اتباع خارجی و در دوره هایی حتی بیش از چهار میلیون نفر، که غالب آن ها از افغانستان هستند، بوده است. در راستای دستیابی به هدف پژوهش سئوال اصلی تحقیق اینست که حضور اتباع افغانستان چه فرصت ها و چالش هایی را در حوزه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به دنبال داشته است در این خصوص، این فرضیه را می توان مطرح نمود که حضور اتباع افغانستان بدون مدرک در ایران چالش هایی در حوزه های مختلف از جمله گسترش قاچاق مواد مخدر و بزهکاری و افزایش آسیب های اجتماعی بدنبال داشته است که همگی به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر امنیت ملی اثرگذار بوده اند. اما حضور نظام مند اتباع افغانستان فرصت های گوناگونی در بخش های امنیتی، سیاسی و اقتصادی از قبیل ایجاد شرایط نفوذ و تاثیر در نخبگان و ساختار قدرت سیاسی افغانستان، ارتقاء قدرت چانه زنی ایران در سطح بین المللی، و استفاده از کارگر ارزان قیمت در بعد اقتصادی را درپی داشته است. همچنین نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد قوانین موجود و تشکیلات اداری فعلی آن چنان که باید نتوانسته است پاسخ گوی خیل عظیم اتباع افغانستانی در کشور بوده و تعدد مراکز قدرت باعث شده از پتانسیل های مثبت حضور این اتباع نتوان آنچنان که شایسته است بهره مند شده و چالش های گوناگونی را در عرصه امنیتی بدنبال داشته است.

Keywords:

اتباع افغانستان , پناهجویان , پناهندگان , مهاجران , طالبان , امنیت ملی , جمهوری اسلامی ایران