واکاوی رمزگان نگاره ساختن کاخ خورنق کمال الدین بهزاد با رویکرد آیکونولوژی

نگاره ساختن کاخ خورنق ، یکی از مشهورترین نقاشیهای مکتب هرات و کمال الدین بهزاد، نگارگر قرن نهم و دهم هجری در سال 898 ق، به تصویر درآمده است. نگارگر، با به تصویر درآوردن این اثر ادبی، تصویری نادر و متفاوت برخلاف سنت نگارگری ایرانی عرضه میکند. در بررسی نگاره این پرسشها و مسائل مطرح میشود: که لایه های معنایی پنهان و آشکار درنگاره ساختن کاخخورنق کدم اند و آیااین لایه های معنایی نشان دهنده ارتباط خاصی بین ذهن و تفکر هنرمند و بینش اجتماعی وی است ازاینرو ضروری مینماید که نگاره ی مذکور، با رویکردی جدیدی که در حوزه ی نقد هنری و زیباشناسی مطرح است، مورد تحلیل قرار بگیرد. هدف پژوهش حاضر این است که با روشی توصیفی- تحلیلی، نگاره ساختن کاخ خورنق را طبق الگوی آیکونولوژی اروین پانوفسکی، مورخ آلمانی که در قرن بیستم میلادی ارائه شده است خوانش و طی مراحل سه گانه آن روش موردبررسی قرار دهد. تا از این طریق لایه های مختلف معنایی آن آشکار گردد. این پژوهش نشان داد که نحوهی دید هنرمند و مضامین بکار گرفتهشده از جانب وی در سنت نگارگری ایران کم سابقه بوده و لایه ی پنهان معنایی که در طی سه مرحله حاصل گردید، در خصوص تجلی ماده و فعل ساختن به دست آدمی است.

Keywords:

مکتب هرات , کمال الدین بهزاد , کاخ خورنق , آیکونولوژی , موضوعات اجتماعی