بررسی تابع منحنی شیردهی و برآورد پارامترهای ژنتیکی ویژگی های آن در گاومیش های استان خوزستان

دراین تحقیق، به منظور بررسی منحنی شیردهی گاومیش های خوزستان و تعیین تابع توصیف کننده آن، 89140 رکورد روز آزمون از گله های تحت پوشش رکوردگیری که طی سال های 1370 تا 1393 توسط معاونت بهبود تولیدات دامی استان خوزستان جمع آوری شده است استفاده شد. به منظور رسم منحنی های شیردهی واقعی و پیش بینی شده توسط مدل های وود، ویلمینک، پارابولیک، چندجمله ای معکوس و لگاریتمی مختلط از رکوردهای روزانه گاومیش های ده گروه دوره شیردهی و 4 گروه فصل زایش استفاده شد.برای ترکیبات شیر (مقدار چربی و پروتیین و درصد چربی و پروتیین) از رکوردهای دوره شیردهی اول استفاده شد. کلیه توابع با استفاده از رویه NLIN نرم افزارSAS 9.1 برازش داده شد و پارامترهای بدست آمده برای پیش بینی مقادیر تولید از طریق هر یک از توابع استفاده شدند. نتایج نشان داد که منحنی شیردهی گاومیش های خوزستان براساس داده های واقعی از دوره شیردهی چهارم تا ششم به الگوی استاندارد منحنی شیردهی نزدیک تر می شود، به طوری که در دوره شیردهی هفتم و هشتم کامل شده و دارای هر سه مرحله شیب افزایشی تولید، اوج تولید و شیب کاهشی تولید تا پایان دوره یک منحنی شیردهی می باشد. مقایسه آماره های مربوط به توابع مورد بررسی در دوره های اول تا دهم شیردهی نشان داد این توابع برازش یکسانی برای منحنی شیردهی گاومیش های استان طی دوره های مختلف شیردهی ندارند. به طوری که تابع وود برازش مناسب تری نسبت به سایر توابع برای دوره های مختلف شیردهی نشان داد. لذا، جهت برآورد ویژگی های منحنی مانند مقدار اوج تولید و تداوم شیردهی از تابع وود استفاده شد. براساس تابع وود، مقدار تولید در اوج تولید از دوره شیردهی اول رو به افزایش بوده است به طوری که بیشترین مقدار برای دوره شیردهی هشتم بدست آمد. ولی دامنه تغییرات اوج تولید طی این ده دوره شیردهی مورد بررسی خیلی زیاد نبود به طوری که این مقدار در دامنه 8/46 کیلوگرم در دوره اول شیردهی تا 9/52 کیلوگرم در دوره شیردهی هشتم قرار داشت که داشتن اوج تولید خفیف در گاومیش های خوزستان را تایید می کند. زمان اوج تولید نیز برای منحنی های شیردهی مورد بررسی بر اساس تابع مناسب بین روزهای 79 تا 90 قرار داشت و بسیار متغیر بود. مقدار برآورد شده برای تداوم شیردهی نیز نشان داد که منحنی ها طی دوره های شیردهی مختلف از نظر این پارامتر اختلاف چندانی با هم ندارند به طوریکه مقادیر بسیار نزدیک بهم به دست آمده است. در واقع می توان گفت که منحنی شیردهی برای گاومیش های استان تخت تر است به طوری که تفاوت مقدار تولید شروع و پایان بسیار کم می باشد. نتایج بررسی توابع طی فصول مختلف نیز نشان دادکه تابعبارابولیک برای سه فصل زایش بهار، پاییز و زمستان و تابع لگاریتمی مختلط برای زایش های فصل تابستان بهترین برازش را داشتند. در بررسی توابع مختلف در برازش منحنی درصد چربی، توابع چندجمله ای معکوس و پارابولیک با نتایج یکسان مناسب تر شناخته شدند. با این وجود، برای مقدار چربی، پارابولیک به عنوان مناسب ترین مدل بدست آمد. در بررسی توابع برای مقدار پروتیین توابع چندجمله ای معکوس و وود به عنوان مناسب ترین مدل شناخته شدند. برای درصد پروتیین نیز مانند منحنی درصد چربی، تابع پارابولیک مناسب ترین مدل بود.در بررسی مدل های مختلف در هر فصل برای درصد چربی مشاهده شد که برای فصول بهار، تابستان و زمستان در بین 5 تابع مورد بررسی مدل پارابولیک مناسب تر بود. اما برای فصل زایش پاییز هر 5 مدل مورد بررسی تقریبا برازش یکسانی نشان دادند که در بین آن ها مدل وود مناسب تر شناخته شد. برای مقدار چربی نیز مدل پارابولیک مناسب ترین مدل در برازش مشاهدات مربوط به فصول زایش بهار و پاییز بود. در حالی که برای فصل زمستان تابع چندجمله ای معکوس و برای فصل تابستان تابع ویلمینک بهترین برازش را نشان داد.برای درصد پروتییندر بررسی مدل های مختلف در هر فصل مشاهده شد که برای فصول پاییز و زمستان در بین 5 تابع مورد بررسی مدل ویلمینک مناسب تر بود. اما براساس شاخص های مورد بررسی برای فصل زایش تابستان تابع پارابولیک و برای فصل بهار تابع وود مناسب تر شناخته شد. برای مقدار پروتیین نیز تابع پارابولیک مناسب ترین مدل در برازش مشاهدات مربوط به فصول زایش بهار و پاییز،تابع ویلمینک برای فصل تابستان و تابع وود برای فصل زمستان شناخته شد. کلیدواژه ها: گاومیش،خوزستان، منحنی شیردهی، تابع ریاضی، تداوم شیردهی، اوج تولید.