تعیین روش مناسب تکثیر پیاز جهت افزایش تولید محصول زعفران(خزانه کاری پیاز زعفران)

به منظور بررسی اثر تراکم و وزن بنه مادری بر ویژگی های زراعی و رفتار بنه های دختری زعفران آزمایشی طی سال های 93-1389 به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در زمان در قالب بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در دو ایستگاه تحقیقاتی مشهد و گناباد وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا شد. عامل های مورد بررسی درآزمایش شامل سه سطح تراکم بنه (40 ،80 و 160 بنه در متر مربع) و چهار سطح وزن اولیه بنه های مادری شامل(3 ≥، 6-3، 9-6 و12-9گرم) بودند که به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و عامل زمان در کرت های فرعی قرار گرقتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس در ایستگاه مشهدنشان داد که اثر تراکم، وزن بنه مادری و سال بر وزن بنه های دختری، معنی دار بود. اما اثر متقابل تراکم × وزن بنه مادری و همچنین اثر متقابل تراکم × وزن بنه مادری × سال بر اکثر صفات اندازه گیری شده معنی دار نبود. در تراکم کاشت 40 بنه در متر مربع 53 درصد از بنه ها متعلق به گروه وزنی بیش از 9 گرم بود. مقایسه میانگین اثرات ساده نشان داد افزایش تراکم کاشت از 80 به 160 بنه در متر مربع موجب شد سهم نسبی بنه های دختری تولید شده با وزن بیشتر از 9 گرم به ترتیب 36 و 23 درصد باشد که نشان دهنده تاثیر منفی افزایش تراکم بر تولید بنه های با وزن مطلوب می باشد. همچنین نتایج این پژوهش حاکی از این بود 73 درصد از وزن کل بنه های تولید شده در گروه وزنی بیش از 9 گرم به بنه های مادری با وزن اولیه 9-6 گرم تعلق داشته است. در این رابطه نتایج نشان داد که بنه های مادری در گروه های وزنی کمتر قادر به تولید بنه های دختریبا وزن بیشتر ازوزن بنه مادری اولیه بودند. با افزایش تراکم و وزن بنه های مادری افزایش تعداد گل، وزن گل و عملکرد کلاله خشک را به همراه داشته است، به نحوی که افزایش تراکم کاشت بنه از 40 به 160 بنه در متر مربع به ترتیب افزایش 30 و 24 درصدی در تعداد گل و عملکرد اقتصادی کلاله را به همراه داشته است. در این رابطه نتایج بدست آمده از ایستگاه گناباد نشان داد که اثر تراکم، وزن بنه مادری و سال بر اکثر صفات اندازه گیر ی شده مرتبط با وزن بنه های دختری، معنی دار بود. اما اثر متقابل تراکم × وزن بنه مادری و همچنین اثر متقابل تراکم × وزن بنه مادری × سال برای تمامی صفات اندازه گیری شده معنی دار نبود. نتایج مقایسه میانگین اثر ساده دو عامل تراکم و وزن بر وزن بنه های دختری نشان دادکه افزایش دو عامل تراکم کاشت و وزن بنه به افزایش تولید وزن بنه در واحد سطح منتهی شده است. همانند نتایج ایستگاه مشهد در ایستگاه گناباد بنه-های مادری در گروه های وزنی کمتر قادر به تولید بنه های دختریبا وزن بیشتر ازوزن بنه مادری اولیه بودند. برای کاشت 40 بنه در متر مربع 18 درصد از بنه ها متعلق به گروه وزنی بیش از 9 گرم بودهمانند نتایج مشهد در ایستگاه گناباد بنه های مادری در گرو های وزنی کمتر قادر به تولید بنه های دختری با وزن بیشتر از وزن بنه مادری اولیه بودند.. نتایج بدست آمده حاکی از آن بود که بنه های مادری با وزن اولیه 12- 9 گرم به ترتیب 55، 28 و 16 درصد افزایش تولید در تعداد بنه دختری را در مقایسه با سایر گروه های وزنی به همراه داشته است. به نظر میرسد که در صورت مناسب بودن محتوی میزان ماده آلی خاک( درصد 0/7≤) مطلوب ترین تراکم در واحد سطح و وزن اولیه بنه های مادری به ترتیب 70-40 بنه در متر مربع و 8-6 گرم باشد. واژه های کلیدی: بنه دختری،تعداد بنه،وزن بنه،وزن خشک کلاله،وزن گل.