ارزیابی فنی و اقتصادی سه نوع ماشین پیاز کن

الگوی کاشت پخشی و متراکم پیاز امکان استفاده از ادوات مرسوم برای برداشت پیاز را فراهم نمی کند. در این روش کاشت، نیروی کارگری مورد نیاز برای برداشت دستی، 100 کارگر- روز در هکتار می باشد که از این تعداد 30 درصد برای عملیات برگ زنی، 30 درصد به عملیات کندن و 40 درصد به جمع آوری و بارکردن اختصاص می یابد. در سال های اخیر استفاده از ماشینهای جلو سوار و یا منضم نمودن ماشینهای عقب سوار به یک واحد ردیف کن برای برداشت پیاز پیشنهاد شده است. در روش اخیر، واحد ردیف کن که به صورت کنار سوار به ماشین متصل می شود سوخ های محل عبور چرخ های تراکتور برای تردد بعدی را کنده و کنار می زند و بدین سان امکان برداشت مکانیزه پیاز در کشت پخشی با ماشینهای عقب سوار فراهم شده است. در این راستا دو نوع ماشین پیازکن مجهز به سیستم غربال کنندگی و بدون غربال کننده برای کندن پیاز معرفی و ساخته شده است. به منظور ارزیابی فنی و اقتصادی این ماشین ها آزمایشی در منطقه فریدن اصفهان در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت دو سال انجام گرفت. در این آزمایش عملکرد ماشین های پیازکن غربال دار و دو پیازکن فاقد سیستم غربال کنندگی (میله ای و تیغه ای) به همراه روش دستی کندن سوخ ها با هم مقایسه شدند. ارزیابی تیمار های آزمایشی از نظر میزان افت های کمی و کیفی، نیروی کارگری مورد نیاز برای جمع آوری سوخ ها و شاخص های اقتصادی انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان صدمات کمی در پیازکن میله ای 32/2 درصد است که بیشتر مربوط به سوخ های کنده نشده و بریده شده است. عملکرد بالای محصول هزینه این افت را از درآمد حاصل از صرفه جویی در نیروی کارگری بیشترکرد که اقتصادی نبودن ماشین را تایید می کند. میزان افت کمی در دو پیازکن تیغه ای و زنجیر نقاله ای نزدیک به هم بود که در مقایسه با نوع میله ای قابل ملاحظه نمی باشد. همچنین میزان افت کیفی در این دو تیمارتفاوت معنی داری نداشت. تنها اختلاف این دو ماشین در تعداد کارگر مورد نیاز برای جمع آوری سوخ هاست. صرفه جویی 15 درصدی نیروی کارگری در ماشین غربال دار در ازای افزایش سه برابری قیمت اولیه خرید ماشین بدست آمده است. سطح اقتصادی مالکیت ماشین برای پیازکن زنجیر نقاله ای و تیغه ای به ترتیب 28/5 و 76/1 هکتار محاسبه شد. بنابراین استفاده از پیاز کن زنجیر نقاله ای درمزارع بزرگتر و درصورت وجود تراکتورهای پر قدرت قابل توصیه است. اما پیازکن تیغه ای با قیمت تمام شده بسیارکمتر، ساختمان ساده، هزینه تعمیر و نگهداری کمتر گزینه مناسب تری برای کشاورزان خرده مالک است. کلمات کلیدی: پیازکن تیغه ای، پیاز کن غربال دار، صدمات مکانیکی پیاز، کندن پیاز