تعیین روش های نوین فرآوری اقلام علوفه ای و استفاده از فرآورده های جانبی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی مطالعه نشده در تغذیه دام

ایران با دارا بودن 298939 هکتار باغ پسته و تولید سالانه 307036 تن پسته خشک، بزرگ ترین تولید کننده پسته در دنیا است. مقدار تولید بقایای پسته پاک کنی در ایران حدود 491257 تن برآورد گردیده است. بخش های مختلف بقایای حاصل از پوسته گیری پسته شامل 5/64 درصد برونبر، 25 درصد خوشه، 10 درصد برگ و 5/0 درصد پوسته استخوانی است. این فرآورده فرعی حاوی مقدار زیادی تانن است و به دلیلی رطوبت زیاد، به سرعت فاسد می شود. بنا براین باید آن را خشک و یا سیلو نمود. این پژوهش به منظور تعیین ارزش غذایی بقایای پسته سیلو شده و اثر آن بر عملکرد بره های پرواری، طی دو آزمایش انجام شد. درآزمایش اول با هدف تعیین ارزش غذایی و خصوصیات سیلویی پوسته پسته همراه با سطوح مختلف افزودنی های اوره و ملاس انجام شد. عمل آوری با سطوح صفر، 5/0، 1 و 5/1 درصد اوره و صفر، 3 و 6 درصد ملاس در یک طرح کاملا تصادفی به روش فاکتوریل 3×4 انجام شد و فراسنجه های ماده خشک، ماده آلی، پروتیین خام، pH، شاخص فلیگ، ADF، NDF، کل ترکیبات فنولی قابل استخراج، کل تانن، تانن متراکم، کل اسید های چرب فرار، نیتروژن آمونیاکی، تجزیه پذیری ماده خشک و پروتیین خام اندازه گیری و آزمون گاز نیز تعیین شد. به دلیل بالا بودن پروتیین خام پوسته پسته و همچنین روند کاهشی نزول pH افزودن بیشتر از 5/0 درصد اوره توصیه نمی شود اما سطوح مختلف ملاس در صورت داشتن توجیه اقتصادی در افزایش کیفیت سیلو و کاهش ترکیبات ضد تغذیه ای موثر است. آزمایش دوم به منظور شناخت ارزش تغذیه ای پوسته پسته سیلو شده و مطالعه امکان استفاده از آن در تغذیه بره های پرواری اجرا شد که در آن پوسته پسته سیلو شده با نسبت های صفر، 33/33، 66/66 و 100 درصد جایگزین ذرت سیلو شده گردید (نسبت پوسته پسته سیلو شده به ترتیب صفر، 7/8، 33/17 و 26 درصد در کل جیره بود). آزمایش طی یک دوره 90 روزه پرواربندی، در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار بر عملکرد پروار 40 راس بره نر نژاد افشاری 6 ماهه انجام شد. پس از تعیین ماده خشک مصرفی، افزایش وزن، ضریب تبدیل دام ها و فراسنجه های مربوط به تفکیک لاشه اندازه گیری شد. ماده خشک مصرفی روزانه در گروه های آزمایشی به ترتیب 2124، 2109، 1945 و 1854 گرم و افزایش وزن روزانه نیز به ترتیب 64/248، 11/246، 89/218 و 33/203 گرم و ضریب تبدیل خوراک به ترتیب 54/8، 57/8، 89/8 و 12/9 بود. با توجه به آنکه گروه های آزمایشی کنترل و گروه 2 (7/8 درصد پوسته پسته سیلو شده) از نظر فراسنجه های اصلی رشد و عملکرد و لاشه فاقد تفاوت آماری معنی دار بودند، چنین نتیجه گیری شد که استفاده از پوسته پسته سیلو شده تا 7/8 درصد ماده خشک جیره غذایی بره های پرواری بدون داشتن تاثیر منفی بر عملکرد پروار، امکان پذیر است.واژه های کلیدی: پوسته پسته، ارزش غذایی، فراوری، بره پرواری