تولید علوفه با منابع آب بسیار شور

مهمترین مشکلی که امنیت غذایی کشور را تهدید می کند کمبود منابع آب است. در حال حاضر کشاورزی بیش از 92 درصد از منابع آب کشور را مصرف می کند و آسیب پذیرترین بخش ناشی از بحران کم آبی خواهد بود. حدود 52 میلیارد متر مکعب از آب مصرفی از منابع آب زیرزمینی و حدود 42 میلیارد متر مکعب نیز از طریق آب سطحی تامین می شود. کشورهایی مانند روسیه، استرالیا، کانادا و کشورهای آمریکای جنوبی تنها کمتر از 5 درصد از منابع آب تجدید پذیر خود را مصرف می-کنند. در حالی که کشورهای خاورمیانه، شمال آفریقا و ایران بیش از 40 درصد منابع سالانه خود را مصرف می کنند. این مساله باعث شده است تا غالبا سیستم های آبی آنها در شرایط تنش و کمبود قرار گیرد. با توجه به این مساله کشور دچار تنش های القایی مانند خشک شدن دریاچه ارومیه و یا زاینده رود است.در ایران شوری آب های سطحی بیشتر تحت تاثیر خصوصیات اقلیمی و جغرافیایی است که به شدت تحت تاثیر فعالیت های انسانی قرار گرفته اند. بیشتر منابع آب سطحی شور در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند در این مناطق میزان تبخیر و تعرق بیشتر از بارندگی است که مهمترین دلیل افزایش میزان شوری آب است. از طرفی ریختن آب زهکش های کشاورزی، صنعتی و خانگی به رودخانه ها موجب آلودگی و کاهش کیفیت آب رودخانه ها به ویژه در پایین دست می شوند. برای مثال کاهش کیفیت و آلودگی رودخانه زاینده رود، کر در استان فارس و کشف رود در استان خراسان رضوی از رودخانه هایی هستند که تحت تاثیر فعالیت های انسان در پایین دست آلوده شده-اند. بررسی منابع آب شور و لب شور نشان می دهد که از 609 دشت، 311 دشت دارای منابع آب شور و لب شور است و در بین حوضه های آبخیز، فلات مرکزی با 109 دشت دارای بیشترین منابع آب شور و لب شور است. کل حوضه هایی که دارای آب شور و لب شور است دارای 13/7 کیلومتر مکعب است و با در نظر گرفتن برداشت سالانه 53/8 کیلومتر مکعب از آبخوان های آبرفتی 26 درصد از کل برداشت از مناطقی انجام می شود که دارای آب شور و لب شورهستند.تلاش های اخیر در راستای خودکفایی در تولید، باز هم فشار بیشتری را بر منابع آب وارد آورده است. قطعا با روند کنونی، منابع آب بخش کشاورزی دچار آسیب جدی خواهد شد. از راهکارهای مقابله با این بحران استفاده از منابع آب شور، مدیریت آبیاری، بهره وری آب، تغییر الگوی کشت و طبقه بندی اقلیمی کشاورزی است. امروز کمبود منابع آبی استفاده از آب های نامتعارف را اجتناب ناپذیر کرده است. آب های نامتعارف شامل آب دریا، آب های شور و برگشتی، آب فاضلاب و آب های شور فصلی است. به منظور استفاده از این منابع آب نامتعارف باید گیاهان مناسب در الگوی کشت این مناطق قرار گیرد. بررسی منابع خاک شور نشان داده است 6/8 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی دارای خاک های مبتلا به درجات مختلف شوری هستند.