بررسی اقتصادی مقادیر مناسب کاربرد نیتروژن در سیستم های مختلف کشت تحت شرایط مختلف رطوبتی برای تناوب ذرت- گندم

در سال های اخیر توسعه سیستم های مختلف خاکورزی از جمله بدون خاکورزی (No tillage) و کم خاکورزی (Minimum tillage) از یک طرف و خشکسالی های متوالی از طرف دیگر، مشکلات عدیده ای را در رابطه با مدیریت تغذیه عناصر غذایی و به خصوص نیتروژن مطرح نموده است. وجود بقایای گیاهی فراوان ناشی از کم خاکورزی یا بدون خاکورزی در سطح خاک و تاثیری که این مواد بر جمعیت ریز جانداران خاک و در نهایت بر میزان نیتروژن خاک دارند، مدیریت تغذیه نیتروژن را در این اراضی با مسیله روبرو نموده است. از طرف دیگر تنش های مختلف خشکی به شدت مدیریت نیتروژن و بالطبع تولید محصولات کشاورزی را تحت تاثیر قرار داده است. در مطالعه ی حاضر، با اجرای یک سیستم آبیاری بارانی تک شاخه و با استفاده از طرح آماری اسپلیت بلوک کاربرد مقادیر و روش های مختلف نیتروژن در شرایط مختلف تنش آبی در سه سیستم خاکورزی معمول، کم خاکورزی و بدون خاکورزی در تناوب ذرت- گندم در زرقان مورد بررسی قرار گرفت. این طرح شامل هفت پروژه می باشد. در پروژه های 1، 2 و 3 اثرات اصلی و برهمکنش چهار سطح صفر، 90، 135 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و چهار میزان آب با دور 8 روز یکبار به ترتیب در سیستم خاکورزی نرمال، کم خاکورزی و بدون خاکورزی در زراعت گندم مورد بررسی قرار گرفته است. در پروژه های 4، 5 و 6 اثرات اصلی و برهمکنش چهار سطح صفر، 90، 180 و 270 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و چهار میزان آب با دور 8 روز یکبار به ترتیب در سیستم خاکورزی نرمال، کم خاکورزی و بدون خاکورزی در زراعت ذرت بررسی شده است. در هر پروژه تیمارهای آبیاری شامل چهار رژیم مقدار آب از بدون تنش (I1) تا تنش شدید (I4) می باشد که در سه تکرار در دو نیمه راست و چپ با استفاده از سیستم آبیاری بارانی تک شاخه، مورد بررسی قرار گرفته است. در پروژه هفتم برآورد اقتصادی پروژه های فوق مطالعه شده است. به منظور ارزیابی اقتصادی با استفاده از معیارهای کارای ریسک از قبیل قاعده کسری، معیارهای برتری تصادفی درجه 1 (FSD) و برتری تصادفی درجه 2 (SSD) نسبت به اولویت بندی تیمارهای مختلف و انتخاب گزینه برتر اقدام شده است. نتایج حاصل از ارزیابی اقتصادی نشان داده است که تیمار 3 (300کیلوگرم در هکتار اوره و 7460 مترمکعب در هکتار آب مصرف شده است) در سیستم کشت گندم بدون خاکورزی، تیمار 11 (300کیلوگرم در هکتار اوره و 6700 مترمکعب در هکتار آب مصرف شده است) در سیستم کشت گندم با کم خاکورزی و تیمار 2(200کیلوگرم در هکتار اوره و 7460 مترمکعب در هکتار آب مصرف شده است) در سیستم کشت گندم با خاکورزی مرسوم بر اساس معیار ریسک- کارا در اولویت نخست هر سه روش کشت قرار داشته اند. همچنین تیمار 6 (200کیلوگرم در هکتار اوره و 8550 مترمکعب در هکتار آب مصرف شده است) در سیستم کشت ذرت بدون خاکورزی، تیمار 2 (200کیلوگرم در هکتار اوره و 9600 مترمکعب در هکتار آب مصرف شده است) در سیستم کشت ذرت با کم خاکورزی و تیمار 6 (200کیلوگرم در هکتار اوره و 8550 مترمکعب در هکتار آب مصرف شده است) در سیستم کشت ذرت با خاکورزی مرسوم بر اساس معیار ریسک- کارا در اولویت نخست هر سه روش کشت قرار داشته اند.واژه های کلیدی: ارزیابی اقتصادی، سیستم های آبیاری، سیستم های خاکورزی، معیارهای کارایی ریسک، تناوب ذرت – گندم