تعیین حد بحرانی منگنز خاک برای خیار گلخانه ای

تحقیق حاضر به سفارش سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با هدف تعیین حد بحرانی منگنز قابل جذب خاک درکشت خاکی خیار گلخانه ای در گلخانه ای با مساحت 1000 مترمربع واقع در شهرستان اصفهان در طی دو سال اجرا شد. ابتدا از خاک 80 گلخانه تحت کشت خاکی خیار گلخانه ای با سطح حداقل 3000 مترمربع واقع در شهرستان های اصفهان، فلاورجان، شهرضا و دهاقان در طی سال های 92 و 93 نمونه برداری خاک انجام شد. 20 خاک با غلظت مختلف منگنز قابل جذب از محدوده کم تا زیاد( 8/4 تا 8/42 میلی گرم بر کیلوگرم) انتخاب شد. دو تیمار شاهد(عدم مصرف منگنز) و کوددهی با منگنز در 6 تکرار در هر خاک اعمال گردید. ارزیابی نتایج شاخص های مرکزی عنصر غذایی منگنز بر اساس نمونه های خاک جمع آوری شده از گلخانه ها نشان داد که شاخص های مرکزی میانگین، میانه و مد عنصر غذایی منگنز به ترتیب 7/18، 7/17 و 3/16 میلی گرم بر کیلوگرم می باشند همچنین بر اساس واسنجی مقادیر منگنز قابل جذب خاک در مقابل پاسخ گیاه خیار گلخانه ای به روش تصویری کیت و نلسون و همبستگی مثبت نقاط مذکور (29/0r=)، حد بحرانی عنصر منگنز 12 میلی گرم بر کیلوگرم برآورد گردید. واسنجی نتایج تجزیه خاک به روش چشمی نشان داد که پاسخ عملکرد نسبی گیاه خیار گلخانه ای برای دستیابی به80 درصد حداکثر عملکرد نسبت به افزایش منگنز قابل جذب خاک در محدوده غلظت های 8/4 تا 2/24 میلی گرم بر کیلوگرم (خاک های شماره 38 تا 40 فلاورجان) مثبت می باشد لذا با توجه به حد بحرانی 8 میلی گرم بر کیلوگرم منگنز قابل جذب خاک در کشت خیار مزرعه ای و به دلیل توقع بالاتر گیاهان گلخانه ای نسبت به گیاهان مزرعه ای میزان 12 میلی گرم بر کیلوگرم منگنز قابل جذب خاک برای کشت گلخانه ای خیار دور از انتظار نیست. در نهایت توصیه می شود برای حصول اطمینان از حد بحرانی به دست آمده در کشت های گلدانی، این دستاورد در شرایط گلخانه در بستر خاک و بدون استفاده از گلدان واسنجی شود. واژه های کلیدی: حد بحرانی، عنصر منگنز، خاک، خیار گلخانه ای