بررسی عوامل موثر در کمیت و کیفیت بذر چغندرقند

در این تحقیق تاثیر عملیات اندازه سطح مزرعه، تراکم بوته، نسبت پایه پدری به مادری و شرایط اقلیمی (درجه حرارت و...)، روی کیفیت جوانه زنی بذر منوژرم تجارتی در سالهای 1389، 1390، 1391و 1392 مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق بر اساس جمع آوری اطلاعات زراعی سال اول (تولید ریشه چه)، سال دوم (تولید بذر) از طریق پرسش نامه (از زارع) و یادداشت برداری در مزرعه (توسط کارشناس مزرعه)، جمع آوری اطلات اقلیمی سالهای مورد نظر و تعیین روابط همبستگی این صفات با صفات کمی و کیفی بذر تولید (از طریق نمونه گیری) می باشد. برای این منظور حداقل 10 زارع از روستا هایی که بذر منوژرم تولید می نمایند، انتخاب شد و نمونه بذر آنها از لحاظ سایز بذر، درصد بذر استاندار، قوه نامیه و سایر صفات تکنولوژیکی مورد تجزیه قرار گرفت. همچنین، یک نمونه کلی از هر رقم در هر سال تهیه و از لحاظ سایز بذر، درصد بذر استاندار، قوه نامیه و سایر صفات تکنولوژیکی مورد تجزیه قرار گرفت. نتایج نشان داد که حدود 84 درصد سطح زیر کشت بذر چغندر قند در اردبیل در دو روستای تپراقلو و رستم خان انجام شده است. بطوریکه در دو روستای تپراقلو و رستم خان به ترتیب 1/45 و 6/38 درصد سطح زیر کشت بذر چغندر قند در اردبیل انجام شده است. نتایج نشان داد که با افزایش مساحت مزرعه، افزایش وزن بذر ناخالص خرید و خالص خرید، افزایش نسبت پایه پدری به مادری، افزایش تراکم بوته کیفیت بذر (وزن بذر استاندارد، قوه نامیه) افزایش یافت. بطوریکه در سال 1388 میانگین وزن بذر خالص خرید روستاهای تپراقلو، حسن باروق، رستم خان و یونجالو به ترتیب 1893، 3033، 1519 و 1264 کیلو گرم در هکتار و قوه نامیه آنها به ترتیب 81، 82، 77 و 74 درصد بود. همچنین، نتایج بررسی ارتباط بین سطح زیر کشت در سال دوم روی قوه نامیه مکانیکی در پنج سال تولید بذر (89-94) در روستای تپراقلو نشان داد که با افزایش میانگین سطح کشت زارع قوه نامیه مکانیکی افزایش یافت. نتایج نشان داد که میانگین عملکرد بذر ارقام 004، 005 و 006 بترتیب 1393، 1125 و 714 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد بذر مربوط به روستاهای رستم خان، تپراقلو و حسن باروق بود که بترتیب 1478، 1346 و 1291 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که درصد بذر استحصالی (بذر بدست آمده بعداز پوک گیری) درصد بذراستاندارد با غربال گرد (بین 3.25 تا 4.5) حدود 51 درصد بود. بطوریکه برای ارقام 004، 005 و 006 ترتیب درسال 1389 به ترتیب 52.9، 57.2 و 48.1 درصد و در سال 1390 به ترتیب 49.8، 45.9و 53.9 درصد بود. نتایج نشان داد که قوه نامیه استاندارد در ارقام 004، 005 و 006 بترتیب 58، 56 و 67 درصد بود. نتایج نشان داد که بذر تولید شده پایه مادری (7112* otype kws) 005 و 006 بطور ژنتیکی به ترتیب حاوی 7/4 و 2 درصد وزنی بذر مولتی ژرم می باشند. بذر تولید شده پایه مادری 004 (Ms7112*261) نیز بطور ژنتیکی حاوی 12/3 درصد وزنی بذر مولتی ژرم می باشد. 2. واژه های کلیدیچغندرقند، ریشه چه، جوانه زنی، مدیریت مزرعه، آبیاری، تغذیه، اردبیل