بررسی تاثیر عمق خاکورزی و ماخار در مدیریت علف هرز چاودار در زراعت گندم

به منظور بررسی تاثیر عمق خاکورزی و ماخار)آبیاری قبل از کشت) در مزارع گندم آلوده به بذر چاودار خودرو آزمایشی طی سالهای زراعی ‮‭1388 -90‬ بشکل طرح کرت های خرد شده با ‮‭20‬ تیمار و 4 تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در کرج به اجرا درآمد. خاکورزی با ادوات گاوآهن برگردان دار(در3عمق) ،پنجه غازی و روتیواتور به کرت های اصلی و کشت بدون ماخار (کشت گندم با چاودار بدون کنترل و کشت گندم و وجین چاودار) و کشت با تاخیر 2هفته و4 هفته (پس از ماخار) به کرتچه ها اختصاص یافت. پس از اجرای عملیات خاکورزی در زمین آلوده به چاودار در کرت های اصلی ابتدا اقدام به کاشت گندم در کرتچه های بدون ماخار شد و سپس مزرعه آبیاری و بعد از گذشت 2 و 4 هفته چاودارها روییده با استفاده از علفکش پاراکوات نابود و سپس گندم کشت شد. در پایان فصل با نمونه گیری از گندم و چاودار صفات تعداد سنبله، زیست توده و عملکرد اقتصادی هر دو گیاه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تاثیر هر دو عامل نوع خاکورزی و کشت تاخیری بر صفات ارزیابی شده گندم و چاودار معنی دار شده است(‮‭01.0‬ ‭ Pr ). ‬بر اساس نتایج مقایسات میانگین تاثیر روتیواتور، شخم متوسط و شخم عمیق بر تعداد سنبله و عملکرد دانه گندم بطور معنی دار بیشتر از سایر خاکورزی ها بود. مقایسات میانگین اثرات متقابل بر عملکرد اقتصادی گندم نیز نشان داد، در همه ادوات خاکورزی کشت تاخیری گندم بمدت ‮‭15‬ و ‮‭30‬ روز بعد از عملیات ماخار برتری قابل توجهی نسبت به سایر تیمارها دارد. عملکرد دانه گندم در شخم متوسط، پنجه غازی و روتیواتور در شرایط کشت گندم و وجین چاودار مشابه کشت تاخیری ‮‭15‬ و ‮‭30‬ روز بعد از ماخار بود. از نظر میزان عملکرد گندم در شرایط ماخار، بترتیب شخم عمیق، روتیواتور، پنجه غازی و شخم متوسط با میانگین ،‮‭801‬ ،‮‭683 692‬ و ‮‭670‬ گرم در مترمربع از قابلیت بیشتری برخوردار بودند. استفاده از ادوات با حداقل عمق خاکورزی با میزان رویش چاودار و تعداد سنبله، زیست توده و عملکرد دانه چاودار رابطه معکوس داشت. در هر دو سال آزمایش اجرای عملیات ماخار و کشت گندم ‮‭15‬ و ‮‭30‬ روز بعد از ماخار در کاهش تعداد سنبله، زیست توده و عملکرد دانه چاودار تاثیر بسیار معنیصدار داشت. کشت ‮‭30‬ روز بعد از ماخار با میانگین ‮‭91‬ درصد کاهش عملکرد دانه چاودار در مقایسه با کشت ‮‭15‬ روز بعد از ماخار با میانگین ‮‭62‬ درصد کاهش عملکرد، برتری قابل توجه و معنیصداری داشت. در مجموع بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق میصتوان اظهار داشت، برای مبارزه با چاودار خودرو در کشت زارهای گندم بترتیب خاکورزی با ادوات روتیواتور، پنجه غازی یا شخم متوسط با گاوآهن و سپس کاشت گندم به فاصله ‮‭15‬ تا ‮‭30‬ روز بعد از ماخار زمین و کنترل چاودارهای روییده توسط یک علف کش عمومی مانند پاراکوات قابل توصیه میصباشد. کلمات کلیدی: بستر کشت، کنترل زراعی، روتیواتور، پنجه غازی، شخم