گزارش معرفی رقم جدید گندم متحمل به شوری 14-81-MS برای مناطق با تنش شوری خاک وآب در اقلیم معتدل
صاحب اثر: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نوع محتوی: طرح پژوهشی
Language: Persian
استان موضوع گزارش: البرز
شهر موضوع گزارش: کرج
Document ID: R-1052876
Publish: 16 February 2019
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
View: 175
Pages: 46
Publish Year: 1394
نسخه کامل Research منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
Abstract:
لاین 81-14-MS با شجره22-66-1/Inia حاصل از دو رگ انجام شده در بخش تحقیقات غلات می باشد که در سال زراعی1370-71 تحت شماره کراس1-13324 بین گندم Inia با منشا سیمیت ودارای کیفیت خوب به عنوان والد پدری و لاین متحمل به شوری 22-66-1 بعنوان والد مادری انجام گردید.مراحل بررسی نسل F1 در سال 1371-72 در مزرعه به نژادی غلات کرج و مراحل گزینش این لاین در نسلهای در حال تفکیک تا رسیدن به خلوص درسال های 1373-78 در ایستگاه تحقیقاتی رودشت اصفهان((EcSoil&Water =12-8 ds/m توسط محققین این ایستگاه انجام گردید. در سال زراعی 1378-79 این لاین دردو ایستگاه ( فیض آباد نیشابور و اصفهان ) در شرایط آب وخاک شور در یک آزمایش ارزیابی مشاهده ای، با مشارکت 642 لاین دیگربه همراه ارقام متحمل به شوری روشن و ماهوتی (بعنوان شاهد) کشت و مورد بررسی قرار گرفت. در این سال لاین 81-14-MS با میانگین عملکرد دانه 4/71 تن در هکتار نسبت به رقم روشن (میانگین عملکرد 3/64 تن در هکتار) وماهوتی (میانگین عملکرد 4/01 تن در هکتار)برتری عملکرد نشان داد و برای بررسی دقیقتردر سال آتی انتخاب گردید. درسال زراعی1379-80در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی مناطق شور(PRWYT-Salinity) دردو ایستگاه یزد ونیشابور، این لاین با میانگین عملکرد 6/483 تن در هکتار در مقابل رقم کویر (شاهد ) با میانگین عملکرد 4/895 تن در هکتار و رقم روشن با میانگین عملکرد 4/400 تن در هکتار شایستگی خود را نشان داد و به همراه سایر لاین های برتر جهت بررسی در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته انتخاب گردید. در سال زراعی1380-81 این لاین در آزمایش مقایسه عملکرد لاینهای پیشرفته مناطق شور(ARWYT-Salinity) با شرکت 38 لاین پیشرفته دیگر بهمراه دورقم شاهد کویرو روشن در4 ایستگاه تحقیقاتی (یزد ،اصفهان ، کرمان ، وزابل) مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به عملکرد بالا ( 5/55 تن در هکتار در مقایسه با 4/145 تن درهکتار رقم کویر و4/185 تن در هکتار رقم روشن) و سایر خصوصیات زراعی مناسب این لاین به همراه 16 لاین انتخابی دیگر و سه شاهد کویر، لاین4 شوری (بم) و روشن وارد آزمایش تعیین سازگاری لاینهای امید بخش گندم اقلیم معتدل شور کشور(ERWYT-Salinity) شد و در این آزمایش درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در3 تکرار و 3مکان (یزد ،اصفهان ونیشابور) طی دو سال (1381-82 و 1382-83) مورد بررسی نهایی قرار گرفت. متوسط Ec آب وخاک ایستگاههای انجام گزینش ، ارزیابی و آزمایشات مقایسه عملکرد:(EcSoil =14-9 ds/m و EcWater =12-8ds/m) بوده است. داده های حاصل از آزمایش سازگاری و بررسی پایداری عملکرد این لاین طی 2 سال نشان میدهد که این لاین نسبت به شاهدهای کویر ، روشن و بم برتری داشته، به طوری که میانگین عملکرد ارقام کویر ، روشن و بم به ترتیب برابر 4/650 ، 4/499 و4/962 تن در هکتار بود درحالیکه لاین 81-14-MS با میانگین عملکرد 5/470 تن در هکتار به ترتیب به مقدار820 ، 971 و508 کیلو گرم نسبت به ارقام کویر، روشن و بم و در مجموع بطور میانگین 766 کیلو گرم(16/3 درصد) نسبت به میانگین ارقام شاهد افزایش عملکرد داشت. از نظر پایداری لاین مذکور بر اساس روشهای مختلف پایداری (پارامتریک وغیر پارامتریک)، جز پایدارترین ژنوتیپ ها شناخته شد. بطوریکه براساس معیار گزینش همزمان عملکرد و پایداری (YS)، لاین 81-14-MS با میانگین عملکرد5/470 تن درهکتار وYS برابر با 23و همچنین با داشتن انحراف ازرگرسیون غیر معنی دار(0/33=S2di ) و ضریب رگرسیون نزدیک به واحد (1/07=bi ) برترین ژنوتیپ از لحاظ پایداری وعملکرد شناخته شد، ارقام بم ، روشن وکویر به ترتیب دارای YS برابر با 17 ، 8 و7 بودند. لاین 81-14-MS دارای تیپ رشد بهاره ، مقاوم به ریزش وخوابیدگی ، نیمه زودرس ، متحمل به شوری و با واکنش متحمل تا نیمه حساس در برابر زنگ زرد و قهوه ای (در مناطقHotspot کشور) ولی مقابل این دو بیماری متحمل تر از ارقام تجاری و شاهدهای متحمل به شوری : کویر ، بم ونیشابور میباشد. از نظر کیفیت این لاین دارای کیفیت بالایی بوده و از نظردرصد پروتیین، سختی دانه، عدد زلنی، حجم نان ، مقادیرگلوتن مرطوب و خشک نسبت به ارقام شاهد(کویر و بم ) برتر میباشد، میانگین پروتیین آن 11/9 درصد میباشد. برتری این لاین نسبت به ارقام شاهد مورد کشت درمناطق شور معتدل(روشن، کویر ، بم) درکلیه آزمایش های تحقیقی تطبیقی و ترویجی اجرا شده در طی سال های 1383-87 در مناطق مختلف دارای آب و خاک شور نیز مشهود بود، بطوریکه میانگین عملکرد این لاین در این آزمایش های تطبیقی و ترویجی به ترتیب برابر3/950 و 4/232 تن درهکتار در مقایسه با3/380 و 3/729 تن درهکتار میانگین عملکرد ارقام شاهد در این آزمایش ها بود.، به طوری که میانگین عملکرد این لاین جدید 16درصد( در آزمایش های تحقیقی تطبیقی) و 13 درصد (در آزمایش های تحقیقی تطبیقی) نسبت به میانگین عملکرد دانه ارقام شاهد( کویر، بم ، نیشابور و روشن) افزایش عملکرد داشت. با توجه به پتانسیل عملکرد بالا(به ترتیب 766 و500 کیلو گرم افزایش عملکرد در آزمایش سازگاری و ترویجی نسبت به شاهدها) و سازگاری خوب لاین 81-14-MS درمناطق معتدل دارای آب وخاک شور، مقاومت به خوابیدگی و ریزش دانه، کیفیت بالا، تحمل به شوری وبرتری این لاین از لحاظ برخی صفات مورفوفیزیولوژیک مرتبط با تحمل به شوری مانند:دوام سبزینگی برگ پرچم ، طول پدانکل بلندتر وعملکرد بیولوژیکی بالاتر نسبت به ارقام شاهد، نامگذاری وکشت این لاین دراراضی تحت تنش شوری آب وخاک (EcSoil =14-7 ds/m و EcWater =12-6ds/m) دراقلیم معتدل کشور پیشنهاد میگردد.
Authors