بررسی ورود کپورماهیان نسل ‭F1 ‬از کشور چین به منظور ایجاد تنوع ژنتیکی در پایه جمعیت کپور ماهیان چینی کشور

افزایش اجتناب ناپذیرنرخ رشدجمعیت وکاهش منابع غذایی، انسان ها را وادار به استفاده از منابع جدیدغذایی به منظور تامین نیازمندی های غذایی وادامه حیات خویش نموده است.تولید ماهیان گرم آبی بعنوان یکی از مهمترین منابع پروتیینی از توجه خاص در حوزه ابزی پروری برخوردار بوده بطوری که در کشور ج.ا. ایران نیز با قدمتی قریب به ‮‭80‬ سال در حال تولید و توسعه است. تولید کپور ماهان در کشور به رغم دستاورد های ارزشمند خود دارای برخی ملاحظات و توجهاتی است که در صورت پرداختن به انها موضوع تولید اقتصادی و پایداری تولید بعنوان رکن اساسی محقق میگردد. یکی از مهمترین موضوعات توجه به اصلاح نژاد و داشتن برنامه اصلاح نژادی و غربال گری بوده بطوری که مانع از افزایش ضریب همخونی جمعیت کپور ماهیان شده و به دنبال آن از وقوع کاهش بهره اقتصادی مزارع ناشی از کاهش نرخ رشد ماهیان و نیز کاهش درصد راندمان تکثیر در مراکز مربوطه گردد. در این راستا موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور اقدام به احیای نسل ماهیان گرم ابی از منشا و خواستگاه بومی آنها ( بجز کپو معمولی) در کشور چین نموده و روند رشد نمونه های وارده را بررسی نموده است. این پروژه با مشارکت بنیاد مستضعفان (شرکت کشاورزی ودامپروری ران ) و با هدف احیای نسل ماهیان موجود و افزایش راندمان تولید ماهیان گرمابی(کپور ماهیان) صورت پذیرفت . بچه ماهیان در تیر ماه سال ‮‭1392‬ درطی دو مرحله ازکشورچین به فرودگاه بین المللی امام خمینی واردگردید. ماهی ها بلافاصله به استخر های خاکی و محل قرنطینه (کارگاه تکثیر عقیلی مستقر در شهرستان آزادشهر) به صورت حمل زمینی با کامیون سردخانه دار انتقال یافتند. برای بارور سازی استخر علاوه بر کود پایه، در طی دوران پرورش از کودهای آلی(گاوی) به میزان ‮‭24‬ تن در هکتار به صورت شیرابه(اسلاری) هر دو روز یکبار و از انواع کودهای معدنی(شیمیایی) به میزان ‮‭1012/5‬ کیلوگرم هر سه روز یکبار استفاده گردید. برای تغذیه ماهی کپور علاوه بر غذای طبیعی استخر از غذای کنسانتره و برای تغذیه ماهی آمور نیز از علوفه تازه (یونجه) استفاده گردید. درمحل قرنطینه ابتدابچه ماهیان هرگونه،جداگانه درون تانکهای فایبرگلاس ( مجهزبه هوادهی وآب جریاندار) باآب محیط سازگارشده وسپس به آن رهاسازی گردیدند. صبح روزبعدبچه ماهیان پس ازشمارش دقیق وزیست سنجی اولیه بارعایت کامل اصول حمل ونقل ماهیان در استخرهای خاکی شماره 2 و 4 آن واحد که از قبل آماده سازی شده بودند ،ذخیره سازی شدند.ترکیب گونهای ماهیان استخرشماره 2 ازکل ‮‭684‬ قطعه ذخیره سازی شده گونه کپورمعمولی ( ‮‭361‬ قطعه) ،سرگنده ( ‮‭50‬ قطعه ) ،نقرهای ( ‮‭131‬ قطعه) وآمور ( ‮‭142‬ قطعه ) واین ترکیبب رایتعدادکل ‮‭560‬ قطعه دراستخرشماره 4 گونه کپورمعمولی ( ‮‭195‬ قطعه) ،سرگنده ( ‮‭69‬ قطعه ) ،نقرهای ( ‮‭180‬ قطعه) وآمور ( ‮‭116‬) در نظر گرفته شد. با انجام زیست سنجی ماهیان پارامترهای رشدوبقادرطول دوره پرورش مقایسه شد. نرخ رشد ماهی کپور معمولی ، بیگ هد ، فیتو فاگ و آمور به ترتیب معادل ،‮‭16 9‬ ، ،‮‭16‬ و ‮‭14‬ بدست آمد. نتایج نشان داد که میزان تولید در دو استخر2 و 4 معادل ‮‭3473‬کیلودر هکتار بوده که با توجه به تولید جاری در استخر های شاهد آن مرکز(‮‭2700‬کیلودر هکتار ) در سال ‮‭1393‬ در مجموع ‮‭31‬ درصد افزایش و نسبت به متوسط میزان تولید در کل استان(‮‭3000‬کیلو در هکتار) در سال ‮‭1393‬ نیز ‮‭26‬درصد و نسبت به میزان متوسط تولید حدود ‮‭3400‬کیلودر هکتار در سال ‮‭1393‬ در کل کشور2 درصد افزایش نشان داد.نتایج این بررسی نشان داد که با ورود نسل F1 ماهیان گرم آبی در دستور کار مراکز تکثیر و پرورش ماهیان کشور می توان انتظار افرایش تولید به میزان حداقل ‮‭1/5‬ برابر ظرفیت فعلی را در استان گلستان با حفظ شرایط موجود واعمال مدیریت هوادهی داشت. واژه های کلیدی: استان گلستان ، نسل F1، احیای نسل، ماهیان گرم آبی، کشور ج.ا. ایران