اثر شرایط رطوبتی خاک بر کارایی ماشین کارنده بی خاک ورز برای کشت گندم نان در جنوب خوزستان

بیشتر خاک های جنوب خوزستان به علت درصد رس زیاد و مواد آلی کم دارای بافت سنگین بوده و این شرایط ممکن است کارایی برخی ماشین های خاک ورزی و کاشت را بویژه در شرایط بدون ماخار کاهش دهد. این تحقیق در سال های ‮‭90-92‬ به منظور ارزیابی عملکرد گیاه با کاربرد ماشین کارنده بی خاک ورز در شرایط مختلف رطوبتی خاک در یک خاک رسی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان (ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور) به روش بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارها شامل پنج روش خاک ورزی و کاشت شامل: کشت بی خاک ورزی در خاک خشک بدون ماخار، کشت بی خاک ورزی در خاک خشک دیسک خورده بدون ماخار، کشت بی خاک ورزی در خاک ماخار شده گاورو،کشت بی خاک ورزی در خاک مرطوب (هیرم کاری) و دوبار دیسک+ کشت با خطی کار همدانی در خاک ماخار شده (شاهد) بودند. شاخص های مورد بررسی شامل مصرف سوخت، زمان مورد نیاز، مقاومت نفوذی خاک، تعداد بوته در متر مربع، عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم بود. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمارهای خاک ورزی-کاشت از نظر تمامی شاخص های اندازه گیری شده بجز تعداد دانه در سنبله در سطح 5 درصد تفاوت معنی داری داشتند. میزان عملکرد دانه در تیمارهای بی خاک ورزی در خاک خشک ، دیسک+ بی خاک ورزی در خاک خشک، و بی خاک ورزی در خاک گاورو، هیرم کاری و شاهد به ترتیب برابر با ،‮‭4225‬ ،‮‭4734‬ ،‮‭5168 4045‬ و ‮‭5287‬ کیلوگرم در هکتار بود تیمارهای برتر (شاهد و هیرم کاری) دارای تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد نبودند. بنابراین با توجه به کاهش زمان عملیات و مصرف سوخت در تیمار هیرم کاری (به ترتیب ‮‭66‬ و ‮‭41‬ درصد)، این تیمار به عنوان تیمار برتر توصیه می گردد. وضعیت تراکم خاک در تیمار شاهد در تمامی لایه های عمقی کمتر از سایر تیمارها بود. بیشترین تراکم خاک در لایه عمقی ‮‭0-20‬ سانتی متر در روش هیرم کاری و در لایه عمقی ‮‭20-80‬ سانتی متر در روش بی خاک ورزی در خاک خشک بدست آمد. واژه های کلیدی: بی خاک ورزی، رطوبت خاک، ماخار، هیرم کاری، گندم نان