بررسی الگوهای مشارکت جامعه محلی در قالب مدیریت جامع حوزه آبخیز (مطالعه موردی: حوضه طالقان)

مدیریت جامع حوزه های آبخیز از طریق مشارکت جامعه محلی و همکاری بخش های مختلف، موضوعی است که به عنوان رهیافت توسعه پایدار منابع طبیعی و کشاورزی، بهبود اقتصادی جامعه محلی ساکن در بالادست و پایین دست حوزه های آبخیز پذیرفته شده است. از زمان بکارگیری این رویکرد در ایران، یعنی از دو دهه گذشته پیشرفته های زیادی در ایران بدست آمده است. ولی هم اکنون تصویر روشنی از آنچه که باید در آینده به آن بپردازیم و چگونگی اجرای آن در دست نداریم. در این تحقیق با بررسی طرح های الگوی انجام شده در داخل و خارج و همچنین بررسی مدیریت مشارکتی آبخیزداری در حوضه طالقان، تلاشی در جهت یافتن راهکارهای دستیابی به الگوی مناسب صورت گرفته است. اطلاعات کتابخانه ای و همچنین اطلاعات میدانی از نتایج و اثرات اقتصادی-اجتماعی و حفاظت منابع و میزان دسترسی به اهداف مدیریت مشارکتی برای تامین بخشی از شرایط مدیریت جامع حوزه های آبخیز، جمع آوری گردیده و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داده است مشخصه های میزان آگاهی جامعه محلی از آبخیزداری و میزان ارتباط آنان با منابع حوزه آبخیز (سطح اراضی و تعداد دام) از شاخص های با اهمیت در میزان مشارکت جامعه محلی در مدیریت آبخیزها می باشد. بررسی الگوی خارجی و داخلی نیز نشان می دهد که اکثریت الگوهای مورد بررسی بر توسعه منابع معیشتی جامعه محلی (بیش از %‮‭60‬)، نگاه جامع و یکپارچه به کلیه منابع حوزه آبخیز(%‮‭56‬) و توجه کامل به مداخله کلیه ذینفعان در طرح های آبخیزداری تاکید داشته اند (%‮‭69‬). واژه های کلیدی: حوزه های آبخیز، مدیریت جامع، مشارکت مردمی