ارزیابی فنوتیپی صفات موثر در تحمل به خشکی لاین های نوترکیب جو

به منظور بررسی صفات فیزیولوژیکی مهم موثر در مقاومت به خشکی و ارتباط آنها با عملکرد دانه و مطالعه به منظور بررسی صفات مورفولو- فیزیولوژیکی مهم موثر در تحمل به خشکی و ارتباط آنها با یکدیگر و با عملکرد دانه و شاخص های تحمل و حساسیت به خشکی در لاینهای نوترکیب جو ، این آزمایش با استفاده از‮‭169‬ لاین نوترکیب‭(RILs) ‬درقالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار به مدت دو سال در ایستگاه های کرج، یزد و بیرجند در دو شرایط قطع آبیاری بعد از %‮‭50‬ گلدهی و آبیاری کامل مورد مطالعه قرار گرفت. در طول فصول زراعی لاینها از لحاظ صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی(ارتفاع بوته، تعداد روز تا سنبله دهی و رسیدگی فیزیولوژیکی، طول پدانکل و سنبله، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت و شاخص های مقاومت به خشکی) و فیزیولوژیکی( دمای کانوپی، محتوی کلروفیل و محتوی نسبی آب برگ) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب صفات مورد مطالعه در دو شرایط، اثرات معنی دار برای محیط، ژنوتیپ و محیط ا ژنوتیپ نشان داد. در شرایط تنش خشکی، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیکی، وزن هزاردانه،روز تا سنبله دهی، دمای پوشش گیاهی و طول پدانکل و در شرایط بدون تنش عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، طول پدانکل و وزن هزار دانه با عملکرد دانه همبستگی معنی دار نشان دادند.در بین صفات فیزیولوژیکی اندازه گیری شده، دمای پوشش گیاهی با توجه به همبستگی بالا با عملکرد گیاه و سهولت اندازه گیری آن در تمامی مراحل برنامه به نژادی، می تواند به عنوان یک شاخص مهم در گزینش ژنوتیپ ها برای مقاومت به خشکی در نظر گرفته شود. با توجه به میانگین عملکرد تحت تنش‭(Ys) ‬و بدون تنش‭(Yp) ‬و شاخص های تحمل و حساسیت به خشکی‭( SSI ‬، ‭TOL ‬، ‭MP ‬، ‭GMP ‬، ‭STI ‬و ‭Harm) ‬لاین ها در 4 کلاس شامل: پتانسیل بالای عملکرد و متحمل به خشکی، پتانسیل بالا و حساس به خشکی، نیمه متحمل و پتانسیل عملکرد پایین و حساس به خشکی گروهبندی شدند. واژه های کلیدی: صفات مورفو- فیزیولوژیکی، دمای پوشش گیاهی(کانوپی)، محتوی آب نسبی برگ، لاین نوترکیب خالص جو ، تنش خشکی، شاخص تحمل و حساسیت