بررسی وجود خاصیت ا تایپی در توده چغندرقند منوژرم و مقاوم به رایزوکتونیا

یکی از مهم ترین بیماری های قارچی چغندرقند در ایران بیماری پوسیدگی ریشه با عامل بیماری ‭Rhizoctonia solani kuhn ‬می باشد. اصلاح ارقام از طریق مقاومت ژنتیکی موثرترین روش کنترل این بیماری است. تولید ارقام هیبرید مقاوم به این بیماری مستلزم تولید مواد ژنتیکی مقاوم از جمله گرده افشان های مقاوم، نرعقیم سیتوپلاسمی و همچنین ا تایپ ‭(O-type) ‬مقاوم می باشد. در این راستا هدف از اجرای این تحقیق یافتن صفت ا تایپی در دو توده منوژرم انتخاب شده از منبع مقاوم به بیماری رایزوکتونیا ‭(SB‬‮‭19‬) بود. به این منظور در سال های ‮‭1387‬ و ‮‭1388‬ تک بوته های منتخب از دو فامیل انتخابی با یک لاین تستر نرعقیم (‮‭708‬‭-FC) ‬داخل قفس های ایزوله برای تولید S1 و F1 تلاقی داده شد و درصد نرعقیمی F1ها در سال ‮‭1388‬ درگلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. تعداد هفتادوسه F1 دارای صد درصد نرعقیمی بودند که لاین های S1 آنها به عنوان ا تایپ مشخص گردیدند. تهیه اولین تلاقی های برگشتی‭(BC‬1 ‭MS) ‬در سال ‮‭1389‬ از ‮‭40‬ لاین انتخاب شده در سال های ‮‭1387‬ و ‮‭1388‬در قطعه های ایزوله انجام شد و مجددا ا تایپی لاین های S1 بررسی گردید. در سال ،‮‭1389‬ لاین های انتخاب شده نسبت به بیماری پوسیدگی در کرت های کوچک با آلودگی مصنوعی(میکروپلات) مورد ارزیابی قرار گرفتند و تعداد ‮‭22‬ لاین دارای خاصیت ا تایپی و مقاومت مناسب شناخته شدند. در سال ‮‭1390‬ تعداد ‮‭61‬ لاینS1 تولیدی در سال ،‮‭1388‬ نسبت به این بیماری مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از این تعداد ‮‭32‬ لاین مقاوم بودند. در همین سال با توجه به خصوصیات بذری، فرم بوته، خاصیت ا تایپی و مقاومت به بیماری، ‮‭17‬ لاین ا تایپ برتر انتخاب و با نرعقیم دارای مقاومت به عامل بیماری ریزومانیا‭(SB‬‮‭37‬) تلاقی داده شد و سینگل کراس تهیه گردید. واژه های کلیدی: چغندرقند، ا تایپ، مقاومت، ریزوکتونیا، پوسیدگی ریشه