بررسی صفات کمی ژنوتیپ های جو درخزانه های آزمایش های بین المللی

برای انتخاب و معرفی ارقام متحمل و سازگار جو به تنشهای محیطی(گرما و شوری) و دستیابی به ارقام پر پتانسیل جو بدون پوشینه در مناطق گرم و معتدل کشور، علاوه بر بررسیهایی که بر روی لاینها و ارقام داخلی صورت می گیرد از ارقام خارجی که دارای صفات مطلوب (عملکرد بالا، مقاومت به بیماریها، کیفیت بالا و سازگار با مناطق مورد نظر) باشند نیزاستفاده می گردد. دراین مطالعه پنج آزمایش جداگانه دریافتی از ایکاردا بشرح ذیل مورد بررسی قرار گرفتند: آزمایشات مقایسه عملکرد تکراردار ‭(IBYT-HI) ‬و‭(INBYT) ‬شامل ‮‭25‬ لاین و رقم جو در دو تکرار در قالب طرح آلفا لاتیس کشت گردید. تجزیه واریانس ساده عملکرد دانه در آزمایش‭(IBYT-HI) ‬در کرج،مشهد و بیرجند نشان داد که بین ژنوتیپ ها در کرج و مشهد اختلاف معنی دار وجود دارد و هیچ یک از ژنوتیپ ها نسبت به شاهد برتری نداشتنداگرچه بین ژنوتیپ ها در بیرجند اختلاف معنی دار وجود نداشت. نتایج مربوط به میانگین رتبه ‭(R) ‬و انحراف معیار رتبه ارقام ‭(SDR) ‬در کلیه محیطها نشان داد که ژنوتیپهای شماره ‮‭15 5‬، و‮‭22‬ با میانگین عملکرد دانه ‮‭5/737‬ و‮‭5/374‬ و‮‭5/356‬ و میانگین رتبه ‮‭00 5/67‬،/6 و‮‭7/76‬و انحراف معیار رتبه ‮‭65 4/16‬،/2 و‮‭10/69‬ به عنوان سازگارترین لاینها در این روش در منطقه معتدل می باشند. تجزیه واریانس ساده عملکرد دانه در آزمایش‭(INBYT) ‬در کرج نشان داد که بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی دار وجود دارد. ژنوتیپهای شماره ‮‭13 23‬، و‮‭24‬ با میانگین عملکرد دانه ‮‭5/750‬ و‮‭5/375‬ و‮‭5/208‬ به ترتیب بالاترین عملکرد راداشتند. آزمایش مشاهده ای ‭(IBON-HI) ‬شامل ‮‭103‬ لاین و رقم دریافتی از ایکاردا بود که در ایستگاههای کرج، مشهد وبیرجند مورد بررسی قرار گرفتند. که در نهایت با توجه به صفات مورد بررسی ‮‭40‬ لاین برای آزمایش سال بعد انتخاب گردید .آزمایش ارقام ولاینهای جو زودرس بهاره ‭International Spring Early Barley Observation Nursery (ISEBON ) ‬این آزمایش شامل ‮‭94‬ لاین و رقم دریافتی از ایکاردا بود که در ایستگاههای کرج، اهواز و زابل مورد بررسی قرار گرفتند. که در نهایت با توجه به صفات مورد بررسی ‮‭37‬ لاین برای آزمایش سال بعد انتخاب گردید . آزمایش مشاهده ای ارقام و لاینهای جوبدون پوشینه ‭ ( INBON ) International Naked Barley Observation Nursery ‬این آزمایش شامل ‮‭112‬ لاین و رقم جو دریافتی از ایکاردا بود که در ایستگاههای کرج، یزد و بیرجند مورد بررسی قرار گرفتند. در نهایت با توجه به صفات مورد بررسی ‮‭10‬ لاین برای آزمایش سال بعد انتخاب گردید . در طول دوره رشد و نمو ازصفات مختلف زراعی یادداشت برداری شد و در انتهای فصل زراعی پس از برداشت محصول، ارقام و لاینهای برتر با توجه به عملکرد و سایر صفات زراعی مطلوب نسبت به شاهد جهت شرکت در آزمایشات مقدماتی ومشاهده ای اقلیم مربوطه انتخاب شدند. واژه های کلیدی: جو بدون پوشینه، آزمایش بین المللی، تحمل به گرما و خشکی در جو