ارزیابی نشانگرهای ‭DNA ‬پیوسته با ژن(های) مقاومت به سفیدک کرکی در آفتابگردان

سپیدک کرکی آفتابگردان یکی از بیماری های مهم آفتابگردان است که باعث بروز خسارات فراوانی به تولید این محصول می شود. استفاده از ارقام مقاوم بهترین روش کنترل این بیماری به شمار می رود. توارث مقاومت به این بیماری به صورت تک ژنی گزارش شده است. در این راستا تعدادی لوکوس با نام عمومی ‭Pl ‬شناسایی شده اند که برخی در روی کروموزوم های مختلف و تعدادی بصورت کلاستر های ژنی بر روی یک گروه لینکاژی قرار دارند. روش مرسوم ارزیابی مقاومت مواد ژنتیکی آفتابگردان نیازمند زمانی معادل ‮‭14‬ روز و هزینه های گلخانه ای است. استفاده از نشانگرهای مولکولی پیوسته با لوکوس های مقاومت می تواند در زمان کوتاهتر و صرف هزینه کمتر مقصود فوق را برآورده نماید. بررسی های ژنتیکی انجام شده بر روی مواد ژنتیکی بخش تحقیقات دانه های روغنی مبین وجود لوکوس ‭Pl‬1 در این مواد است. در این آزمایش رابطه بین وجود یک نشانگر ‭CAPS ‬که پیوستگی آن با این لوکوس قبلا مورد تایید قرار گرفته بود با چند لاین مهم آفتابگردان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج گویای آن بود که تمامی لاین های مقاوم مورد آزمون واجد این نشانگر بوده در حالی که لاین های حساس فاقد آن بودند. این بررسی هرچند در نوع خود اولین بررسی مولکولی آفتابگردان در ایران برای کمک به برنامه بهژزادی این گیاه است، اما به خوبی نیاز به ردیابی ژن های مقاوم به این عامل بیماری را در همه لاین های داخلی آفتابگردان گوشزد می نماید. در پایان به نظر می رسد که می توان از این نشانگر برای شناسایی لاین های مقاوم به بیماری سپیدک کرکی آفتابگردان در عرض مدت کوتاهی استفاده نمود. واژه های کلیدی: آفتابگردان، سپیدک کرکی، مارکر ‭CAPS‬، لوکوس مقاومت