بررسی وضعیت و روش های بهبود مدیریت تغذیه ای گاوهای شیری در استان مرکزی

هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت مدیریت تغذیه و خوراک دهی گاوداریهای شیری صنعتی استان مرکزیو مقایسه بین وضعیت موجودومطلوب، و ارایه راهکارهای مناسب جهت بهبود وضع تغذیه ای موجود می باشد. بهمنظوراجرای آن آمارگاوداریهای شیری صنعتی فعال استان تهیه گردید. گاوداریهاازنظرظرفیت گاومولدبه سه طبقه ‮‭30‬ تا ‮‭85‬ راسی‮‭86‬، تا ‮‭160‬ راسی و بیشتر از‮‭160‬ راس دسته بندی شده و بااستفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی به روش انتساب متناسب اقدام به انتخاب‮‭20‬ درصد ازکل واحدهای استان گردید(جمعا ‮‭19‬ واحد). این تحقیق در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول ازطریق تکمیل پرسشنامه و داده برداری مستقیم، وضعیت مدیریت تغذیه واحدهای انتخاب شده موردبررسی قرارگرفت و در مرحله دوم در سه واحد از گله های مرحله اول، با ارایه راهکارهای اجرایی از جمله تنظیم وکاربرد جیره های متعادل متناسب با نیاز، میزان تولید و عملکرد گله ها مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که تفاوت بین مقادیرمصرف شده و مورد نیاز بر مبنای توصیه های(‮‭1989‬‭NRC) ‬به ازای هرراس در روز برای گاوهای شیری پر تولید تا کم تولید، گاوهای خشک آبستن سنگین، تلیسه های آبستن و تلیسه های پای کل ازنظرکیلوگرم ماده خشک مصرفی، مگاکالری انرژی ویژه شیردهی برای گاوهای شیری و خشک و انرژی ویژه رشد برای تلیسه ها، گرم پروتیین خام،گرم کلسیم وگرم فسفر به ترتیب برابر با(‮‭33‬/،‮‭30 0‬/،‮‭96 0‬/،‮‭53 -3/23 0‬،/0- و‮‭1/2‬)،(‮‭46 -1/66‬،/‮‭10 -0‬،/،‮‭0/46 0‬- ، ‮‭0/71‬ و‮‭0/75‬)،(‮‭14 -226/43‬،/‮‭56 -95‬،/‮‭42 118‬،/‮‭12 -215‬،/‮‭183‬- و‮‭123/85‬)،(‮‭12‬/،‮‭34 69‬/،‮‭47 68‬/،‮‭51 72‬/،‮‭42/47 44‬ و‮‭54/41‬) و(‮‭8/99‬ ، ‮‭45‬/،‮‭5 7‬/،‮‭98 13‬/،‮‭7/67 4‬ و‮‭13/98‬) بود. اختلاف میانگین ماده خشک مصرفی با مقادیر بر آورد شده بجز برای گاوهای خشک آبستن سنگین( ‮‭0/01‬‭> P) ‬و تلیسه های پای کل( ‮‭0/05‬‭> P) ‬برای سایر گروهها غیرمعنی دار بود. تفاوت میزان مصرف و نیاز انرژی ویژه شیردهی نیز تنها در گاوهای پر شیر معنی داربود( ‮‭0/05‬‭> P). ‬در مورد پروتیین خام، میانگین های تفاوت مصرف با مقادیر مورد نیاز در همه گروهها بجز گاوهای متوسط تولید معنی دار بود (‮‭0/05‬‭> P). ‬همچنین کلیه گروهها نیز از نظرمیانگین مصرف مواد معدنی کلسیم و فسفر بجز گاوهای خشک آبستن سنگین و تلیسه های آبستن بامیانگینهای موردنیاز به ترتیب در سطوح ( ‮‭0/01‬‭> P) ‬و(‮‭0/05‬‭> P)‬تفاوت معنی دار نشان دادند.در مرحله دوم تحقیق، استفاده از جیره های متوازن و بهبود نحوه خوراک دهی گاوهای شیری در واحدهای مورد بررسی، سبب افزایش عملکرد شیردهی و کاهش هزینه خوراک دهی واحدها گردید. نتایج حاصله از این تحقیق نشان دادکه در اغلب گاوداری های مورد مطالعه وبرای بیشتر موادمغذی،مقدارمصرف گاوهای شیری، بیشتر و یا کمتر از میزان احتیاجات آنهامی باشد. کلید واژه ها :گاوشیری، مدیریت تغذیه، انرژی ویژه شیردهی، ماده خشک مصرفی، پروتیین خام، کلسیم و فسفر.