بررسی سازگاری و عملکرد برخی گونه های آویشن در دیمزارهای مختلف کشور
صاحب اثر: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نوع محتوی: طرح پژوهشی
Language: Persian
استان موضوع گزارش: تهران
شهر موضوع گزارش: تهران
Document ID: R-1057644
Publish: 16 February 2019
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
View: 228
Pages: 60
Publish Year: 1391
نسخه کامل Research منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
Abstract:
این تحقیق به منظور بررسی سازگاری و عملکرد سه گونه آویشن (Thymus daenensis Thymus carmanicus and Thymus vulgaris ) در دیمزار های استان اصفهان، از سال 1386 شروع و تا سال 1390 ادامه داشت. بخش آزمایشگاهی در آزمایشگاه مرکز، بخش گلخانه ای و تولید نشا در ایستگاه شهید فزوه در 25 کیلومتری غرب شهر اصفهان و بخش مزرعه ای در ایستگاه تولید بذر اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان( قهیز) در 9 کیلومتری شهر داران اجرا گردید. در بخش آزمایشگاهی مقاومت به شوری و خشکی سه گونه آویشن بترتیب با 7 تیمار شوری(شاهد، محلول 5 ،10، ،40،80 20 و160 میلی مولار) و 6 تیمار خشکی (شاهد، محلول 3-، 6-، 9-، 12- و 15- بار6000 PEG) مورد بررسی قرار گرفت. در بخش گلخانه ای تحمل به خشکی سه گونه در گلدان با 4 تیمار (آبیاری با ظرفیت مزرعه، 75 درصد ظرفیت مزرعه50، درصد ظرفیت مزرعه و 25 درصد ظرفیت مزرعه) مورد بررسی قرار گرفت. در مزرعه نشا های تولید شده در اواخر فصل پاییزدر قالب طرح کرت های خرد شده با 3 تراکم (،6 4 و 8 بوته در متر مربع) در 3 تکرارکشت گردیدند. مراحل فنولوژیک، ارتفاع، قطرکانوپی، تعداد ساقه، عملکرد اندام هوایی تر و خشک، درصد تلفات، درصد رطوبت خاک خشک در عمق های 20-0 و 40 -20 سانتیمتر، وزن اسانس100 گرم سرشاخه خشک و عملکرد اسانس متوسط20 بوته خشک اندازه گیری شدند. نتایج بدست آمده نشان داد در سال اول (1389) گونه Th. daenensis با عملکرد 590/9 کیلوگرم در هکتارسرشاخه تر بالاترین عملکرد را داشت. بیشترین میزان سرشاخه خشک، سرشاخه تر و عملکرد اسانس در تراکم هشت بوته در مترمربع به ترتیب با میانگین ،669/1 200 و 5/76 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بالاترین میزان سر شاخه خشک را گونه Th. daenensis با تراکم هشت بوته در متر مربع با میانگین 241/3 کیلوگرم در هکتار تولید کرد. بالاترین میزان اسانس را گونه Th. vulgaris با میانگین 9/84 کیلوگرم در هکتار با تراکم هشت بوته در متر مربع حاصل گشت. در سال دوم(1390) بالاترین میزان سرشاخه خشک و تر را گونه Th. vulgaris تولید کرد. بالاترین ارتفاع مربوط به گونه Th. vulgaris بود. بالاترین میزان تاج پوشش، طول ریشه و درصد اسانس توسط گونه Th. daenensis تولید شد. گونه Th. vulgaris بالاترین وزن خشک ریشه را با میانگین 16/64 گرم در بوته تولید کرد. بالاترین عملکرد ماده خشک و تر بترتیب با میانگین 215/1 و 842/2 کیلوگرم در هکتار در تراکم 8 بوته در متر مربع بدست آمد. بیشترین درصد اسانس در تراکم 4 بوته در متر مربع و بالاترین عملکرد اسانس در تراکم 8 بوته در متر مربع تولید گردید. بالاترین عملکرد ماده خشک و تر را گونه Th. vulgaris در تراکم8 بوته در متر مربع تولید نمود. گونه Th. daenensis بالاترین عملکرد اسانس با میانگین 4/96 کیلوگرم در هکتار در تراکم 8 بوته در متر مربع تولید گردید. تجزیه مرکب داده های بدست آمده در دو سال آزمایش نیز نشان داد، گونه Th. vulgaris بالاترین ارتفاع، بالاترین عملکرد ماده خشک و تر و گونه Th. daenensis بالاترین تاج پوشش و درصد اسانس را تولید نمودند. بیشترین عملکرد ماده خشک، عملکرد ماده تر و عملکرد اسانس در تراکم 8 بوته در متر مربع بدست آمد. بالاترین عملکرد ماده خشک و عملکرد اسانس توسط گونه Th. vulgaris در تراکم 8 بوته در متر مربع حاصل شد. با استناد به نتایج بدست آمده می توان گونه Th. daenensis را برای کشت در چنین شرایطی توصیه کرد. نتایج آزمایش گلخانه ای نشان داد، بالاترین ارتفاع، عملکرد ماده خشک، عملکرد ماده تر، تعداد ساقه و تاج پوشش در تیمار 100 درصد ظرفیت مزرعه تولید گردید. اگرچه برای تعداد ساقه و تاج پوشش با تیمار 75 درصد ظرفیت مزرعه اختلاف معنی دار نشان نداد. وزن خشک ریشه در تیمار 75 درصد ظرفیت مزرعه به بالاترین میزان ( 0/3969 گرم در بوته) رسید ولی با تیمارهای 100 درصد و 25 درصد ظرفیت مزرعه اختلاف معنی دار نداشت. بالاترین ارتفاع ساقه، وزن خشک ریشه، عرض ریشه، عملکرد ماده خشک توسط گونه Th. daenensis در ظرفیت مزرعه تولید شد. Th. carmanicus بالاترین عملکرد ماده خشک، گونه Th. vulgaris بالاترین عملکرد ماده تر و گونه Th. carmanicus بالاترین تعداد ساقه را تولید کردند. نتایج بدست آمده در شرایط گلخانه نشان داد که با افزایش میزان رطوبت در حد ظرفیت مزرعه هر سه گونه رشد کافی دارند. بطوریکه گونه Th. carmanicus هم توانسته است مقدار قابل قبول محصول تر و خشک تولید نماید. در شرایط اجرای آزمایش میزان آب 50 و 25 درصد ظرفیت مزرعه نتوانست عملکرد مناسبی را تولید نمایند. شاید به این دلیل که در گلدان های مورد استفاده گرما و تبخیر بالا بوده و موجب شده رطوبت به سرعت از دسترس گیاه خارج گردد. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که کاهش درصد جوانه زنی سه گونه مورد بررسی از شوری 80 میلی مولار شروع و در شوری 160 میلی مولار به حد اقل خود رسید. بنابراین شوری 80 میلی مولار برای جوانه زنی این گونه ها محدودیت ایجاد می کند. نتایج تاثیر خشکی برجوانه زنی نشان داد جوانه زنی گونه Th. daenensis در محلول 12- بار با میانگین 42 درصدکاهش یافته و نهایتا در تیمار 15 - بار به 36/67 درصد رسید. پایین ترین درصد جوانه زنی گونه vulgaris Th. در محلول 12 - بار با میانگین 74/67 درصد بدست آمد. اگرچه با تیمار های 9 - و 15- با ر اختلاف معنی دار نشان نداد. بالاترین درصد جوانه زنی تحت تنش شوری و خشکی به گونه Th. carmanicus به ترتیب با میانگین 79/33 و 88/89 درصد تعلق گرفت. کمترین درصد جوانه زنی مربوط به گونه Th. daenensis تحت تنش خشکی بود. شناسایی ترکیبات اسانس سه گونه آویشن در شرایط دیم نشان داد گونه Th. carmanicus بیش از 70 درصد کارواکرول و حدود 2 درصد تیمول، گونه Th. daenensis بیش از 70 د