شناسایی بیوشیمیایی و مولکولی باکتری های پروبیوتیک جداسازی شده از محصولات لبنی سنتی آذربایجان شرقی

پروبیوتیک ها مکمل های غذایی از میکروارگانیسم های زنده ای هستند که در صورت مصرف در مقادیر مناسب تاثیرات سودمندی بر میزبان برجای می گذارند. محصولات لبنی سنتی از منابع مهم باکتریهای پروبیوتیک هستند که جداسازی و شناسایی آنها از فلور میکروبی حایز اهمیت فراوانی می باشد. در این طرح شناسایی بیوشیمیایی و مولکولی ‮‭97‬ جدایه جداسازی شده از محصولات لبنی سنتی آذربایجان شرقی انجام شد. بر اساس تست های بیوشیمیایی (رنگ آمیزی گرم، تست کاتالاز، رشد در دماها و غلظت های مختلف نمک و نیز تخمیر انواع قندها ) جدایه ها با برنامه ‭Ntsys ‬گروه بندی شدند. جدایه های لاکتوباسیلوس شامل: الف) ( کازیی- مالتارومیکوس- ساکی) ، ب) (بوشنری- برویس- ریوتری- فرمنتوم) ، ج)(اسیدوفیلوس- دلبروکی- برویس) و د) (پلانتاروم آژیلیس- مورینوس) و جدایه های انتروکوکوس شامل الف) فسیوم ، ب) فکالیس و ج) دورانس- هیرا بودند. روشهای مختلف مولکولی ‭( PCR-RAPD ARDRA‬، ‭Sequencing ) ‬در این طرح جهت شناسایی بیشتر جدایه ها استفاده شد. برش آنزیمی گروه ( کازیی- مالتارومیکوس- ساکی) شباهت به گونه کازیی نشان داد زیرا برش های حاصل با دو گونه ساکی مالتارومیکوس تفاوت داشتند که یکی از جدایه ها برای توالی ارسال و در سایت بانک ژنی ثبت شد. برش های آنزیمی گروه (بوشنری- برویس- ریوتری- فرمنتوم) شباهت به برویس داشتند و توالی یابی سه جدایه ، تعلق دو جدایه را به گونه برویس و دیگری به صورت ‭Lactobacillus sp ‬از ماست کلیبر شناسایی و با شماره ‭HQ‬‮‭406830‬ در سایت ‭NCBI ‬ثبت گردید. از گروه (اسیدوفیلوس- دلبروکی- برویس) تفکیک دو جدایه اسیدوفیلوس و دلبروکی از برویس با برش آنزمی صورت گرفت. همچنین پنج جدایه از گروه (پلانتاروم آژیلیس- مورینوس) با الگوی برشی مشابه با پلانتاروم ، با توالی یابی تایید و ثبت گردید. از جدایه های انتروکوکوس دو جدایه از گروه فکالیس، و سه جدایه از گروه فسیوم و دو جدایه از گروه هیرا- دورانس انتخاب شدند. جدایه های انتخابی از گروه هیرا-دورانس با روش های مولکولی به عنوان دورانس شناسایی شدند. اما با جهش های فراوان در یکی از جدایه ها در ژن ‮‭16‬‭S rDNA ‬به عنوان ‭Enterococcus sp ‬از پنیر هریس شناسایی و با شماره ‭GU‬‮‭064910‬ ثبت گردید. گونه های برویس شناسایی شده مربوط به ماست کلیبر، پنیر لیقوان و گونه های پلانتاروم شناسایی شده مربوط به کشک اهر، پنیرماکو، پنیر اهر، پنیر سراب و گونه کازیی مربوط به پنیر لیقوان بودند.گونه های انتروکوکوس فسیوم ، فکالیس و دورانس مربوط به فلور میکروبی پنیر کلیبر بودند. کلمات کلیدی : باکتریهای پروبیوتیک ، لاکتوباسیلوس ، انتروکوکوس، لبنیات سنتی آذربایجان، ژن .‮‭16‬‭S rDNA